Soru
Kalvinizm mi, Arminyanizm mi? Hangisi görüş doğrudur?
Yanıt
Kalvinizm ve Arminyanizm, kurtuluş konusunda Tanrı’nın egemenliği ile insanın sorumluluğu arasındaki ilişkiyi açıklamaya çalışan teolojik sistemlerdir. Kalvinizm ismini, 1509-1564 tarihleri arasında yaşamış olan Fransız tanrıbilimci John Kalvin’den alır. Arminyanizm ismini, 1560-1609 tarihleri arasında yaşamış olan Hollandalı tanrıbilimci Jacobus Arminius’tan alır.
Her iki sistem de beş noktayla özetlenebilir. Kalvinizm insanların ahlakının tamamen bozuk olduğunu savunur, Arminyanizm ise insanların ahlakının kısmen bozuk olduğunu savunur. İnsanların ahlakının tamamen bozuk olması düşüncesi, insanlığın her yönünün günahla lekelenmiş olduğunu ve bu yüzden de insanların kendi hallerine bırakılırlarsa Tanrı’ya yaklaşamayacaklarını bildirir. İnsanların ahlakının kısmen bozuk olduğunu insanlığın her yönünün günahla lekelenmiş olduğunu ama bunun kendi kendilerine Tanrı’ya iman edemeyecek derecede olmadığını bildirir.
Kalvinizm, seçilmişliğin hiçbir şarta bağlı olmadığı inancını içerir, Arminyanizm ise şartlı seçilmeye inanır. Hiçbir şarta bağlı olmayan seçilmişlik, Tanrı’nın bireyleri kurtuluş için seçmekte onların içinde var olan ve kendilerini buna layık kılan herhangi bir şeyi değil, tamamen Kendi iradesini temel aldığı görüşüdür. Şartlı seçilmişlik, Tanrı’nın bireyleri kurtuluş için seçmekte kimin kurtulmak üzere Mesih’e iman edeceği hakkındaki önbilgisini temel aldığını ve bu yüzden de bireyin Tanrı’yı seçmesi şartına bağlı olduğunu bildirir.
Kalvinizm kefareti sınırlı, Arminyanizm ise sınırsız olarak görür. Bu Kalvinizm’in beş noktası arasında üzerinde en çok tartışılanıdır. Sınırlı kefaret, İsa’nın sadece seçilmişler için öldüğü inancıdır. Sınırsız kefaret ise, İsa’nın herkes için öldüğü ama bir insan O’nu imanla kabul edene dek O’nun ölümünün o kişi için geçerli olmadığı inancıdır.
Kalvinizm ayrıca, Tanrı’nın lütfunun karşı konulamaz olduğu inancını da içerir, Arminyanizm ise bireyin Tanrı’nın lütfuna karşı koyabileceğini söyler. Karşı konulamaz lütuf, Tanrı bir insanı kurtuluşa çağırdığında o kişinin kaçınılmaz olarak kurtulacağını savunur. Karşı konulabilir lütuf, Tanrı’nın herkesi kurtuluşa çağırdığını ama birçok insanın bu çağrıya karşı koyup onu reddettiğini bildirir.
Kalvinizm kutsalların kurtuluşunun sonsuza dek korunduğunu, Arminyanizm ise şartlı kurtuluşu savunur. Kutsalların kurtuluşunun sonsuza dek korunması, Tanrı’nın isteği üzere seçilmiş olan birinin imanında sebat edeceği ve Mesih’i temelli olarak inkâr edip O’na sırtını çevirmeyeceği kavramından söz eder. Şartlı kurtuluş ise, Mesih’e iman eden birinin kendi özgür iradesiyle Mesih’e sırtını dönerek kurtuluşunu kaybedebileceği görüşüdür.
Öyleyse, Kalvinizm mi, Arminyanizm mi tartışmasında bu görüşlerden hangisi doğrudur? Mesih’in bedeninin çeşitliliğinde Kalvinizm ve Arminyanizm’in her türlü karışımının bulunması ilginçtir. Kalvinizm’in beş noktasına inanan Kalvinistler ve beş noktaya inanan Arminyanizm yanlıları olduğu gibi, üç noktaya inanan Kalvinistler ve iki noktaya inanan Arminyanizm yanlıları da vardır. Birçok inanlının vardığı sonuç, iki görüşün bir tür karışımından oluşur. Biz nihai olarak, her iki sistemin de açıklanamaz olanı açıklama çabasında başarısız olduğunu düşünüyoruz. İnsanlar böylesine bir kavramı tamamen kavrayamazlar. Evet, Tanrı mutlak egemenliğe sahiptir ve her şeyi bilir. Evet, insanlar kurtulmaları için Mesih’e iman etme konusunda gerçek bir karar vermeye çağrılmışlardır. Bu iki gerçek bizim için birbirine zıtmış gibi görünse de Tanrı’nın düşüncesine göre tamamen mantıklıdır.
English
Kalvinizm mi, Arminyanizm mi? Hangisi görüş doğrudur?
