Soru
Şabat hangi gündür, Cumartesi mi, Pazar mı? Hıristiyanlar’ın Şabat gününü yerine getirmeleri gerekir mi?
Yanıt
Mısır’dan Çıkış 20:11’deki Şabat’la yaratılış arasındaki bağlantıdan ötürü sık sık, “Tanrı, Şabat gününü Aden Bahçesi’nde belirledi” denilir. Tanrı’nın yedinci günde dinlenmesi (Yaratılış 2:3) gelecekteki Şabat yasasının önceden bir habercisi olduğu halde, Kutsal Kitap’ta İsrailoğulları Mısır diyarından ayrılmadan önce Şabat’la ilgili bir kayıt bulunmamaktadır. Kutsal Yazılar’ın hiçbir yerinde, Adem’den Musa’ya kadar olan zamanda Şabat’ın yerine getirildiğiyle ilgili bir ipucu bulunmamaktadır.
Tanrı Sözü, Şabat’ın yerine getirilmesinin Tanrı’yla İsrail arasındaki özel bir işaret olduğunu çok açık bir şekilde bildirir. “İsrailliler, sonsuza dek sürecek bir antlaşma gereği olarak, Şabat Günü'nü kuşaklar boyu kutlamaya özen gösterecekler. Bu, İsrailliler'le benim aramda sürekli bir belirti olacaktır. Çünkü ben, RAB yeri göğü altı günde yarattım, yedinci gün işe son verip dinlendim” (Mısır’dan Çıkış 31:16–17).
Musa, Yasa’nın Tekrarı 5’de, On Emir’i yeni nesil İsrailliler için yeniden bildirir. Musa burada, 12-14 ayetlerde Şabat’ın yerine getirilmesini yeniden buyurduktan sonra, Şabat’ın İsrail ulusuna neden verildiğini bildirir: “Mısır'da köle olduğunu ve Tanrın RAB'bin seni oradan güçlü ve kudretli eliyle çıkardığını anımsayacaksın. Tanrın RAB bu yüzden Şabat Günü'nü tutmanı buyurdu” (Yasa’nın Tekrarı 5:15).
Tanrı’nın İsrail’e Şabat Günü’nü vermekteki amacı onların yaratılışı değil, Mısır’daki köleliklerini ve Rab’bin kendilerini kurtarışını hatırlamalarıydı. Şabat’ı yerine getirmek için gerekenlere dikkat edin: O Şabat yasası altında olan bir insan Şabat gününde evinden ayrılamazdı (Mısır’dan Çıkış 16:29), ateş yakamazdı (Mısır’dan Çıkış 35:3) ve kimseye iş de yaptıramazdı (Yasa’nın Tekrarı 5:14). Şabat yasasına karşı gelen bir insanın öldürülmesi gerekiyordu (Mısır’dan Çıkış 31:15; Çölde Sayım 15:32–35).
Yeni Antlaşma ayetlerinin incelenmesi bize dört önemli noktayı gösterir: 1) Mesih, dirilmiş haliyle gözüktüğünde ve o günden söz edildiğinde, o gün her zaman haftanın ilk günüdür (Matta 28:1, 9, 10; Markos 16:9; Luka 24:1, 13, 15; Yuhanna 20:19, 26). 2). Elçilerin İşleri’nden Vahiy’e kadar olan kısımda Şabat’tan sadece Yahudiler’e müjdeyi bildirmek için söz edilir ve bu genelde bir sinagogda yapılır(Elçilerin İşleri 13–18 bölümler). Pavlus, “Yahudiler'i kazanmak için Yahudiler'e Yahudi gibi davrandım” diye yazmıştır (1 Korintliler 9:20). Pavlus, sinagoga kutsallarla paydaşlık yapıp onları geliştirmek için değil, kayıp insanları ikna edip kurtarmak için gidiyordu. 3) Pavlus bir keresinde, “Bundan böyle öteki uluslara gideceğim” demiştir (Elçilerin İşleri 18:6), bundan sonra Şabat’tan bir daha hiç söz edilmemiştir. 4) Yeni Antlaşma’nın geri kalan kısmı, Şabat gününü tutmayı önermek yerine, bunun tersini ima eder (Koloseliler 2:16’da bulunan yukarıdaki 3’cü noktaya bir istisna da buna dahildir).
Yukarıdaki 4’cü noktaya daha yakından bakmak, Yeni Antlaşma inanlısının Şabat’ı yerine getirme yükümlülüğü altında olmadığını ve “Hıristiyan Şabatı” olarak Pazar gününün kullanılması düşüncesinin de Kutsal Kitap’a uygun olmadığını ortaya koyacaktır. Yukarıda ele alındığı gibi, Pavlus öteki uluslara odaklandıktan sonra Şabat’tan sadece bir tek kez söz edilmiştir: “Bu nedenle kimse yiyecek içecek, bayram, yeni ay ya da Şabat Günü konusunda sizi yargılamasın. Bunlar gelecek şeylerin gölgesidir, aslı ise Mesih'tedir” (Koloseliler 2:16–17). Yahudi Şabatı, Mesih’in, “yazılı antlaşmayı silip onu çarmıha çakarak ortadan kaldırdığı” (Koloseliler 2:14) çarmıhta yok edilmiştir.
Bu düşünce Yeni Antlaşma’da birden fazla kez tekrarlanmıştır. “Kimi bir günü başka bir günden üstün sayar, kimi her günü bir sayar. Herkesin kendi görüşüne tam güveni olsun. Belli bir günü kutlayan, Rab için kutlar” (Romalılar 14:5–6a). “Şimdiyse Tanrı'yı tanıdınız, daha doğrusu Tanrı tarafından tanındınız. Öyleyse nasıl oluyor da bu değersiz, etkisiz ilkelere dönüyorsunuz? Yeniden onların kölesi mi olmak istiyorsunuz? Özel günler, aylar, mevsimler, yıllar kutluyorsunuz!” (Galatyalılar 4:9–10).
Ama bazıları, M.S. 321 yılında İmparator Konstantin’in vermiş olduğu bir buyruğun Şabat’ı Cumartesi’nden Pazar’a “değiştirdiği”ni söyler. İlk kilise tapınmak için hangi günde toplanıyordu? Kutsal Kitap hiçbir zaman inanlıların paydaşlık ya da tapınma için herhangi bir Şabat (Cumartesi) gününde toplandığından söz etmez. Ancak, haftanın ilk gününden söz eden çok açık ayetler vardır. Örneğin, Elçilerin İşleri 20:7 “Haftanın ilk günü ekmek bölmek için bir araya toplandığımızda” der. 1 Korintliler 16:2’de Pavlus, Korintli inanlıları “Haftanın ilk günü herkes kazancına göre bir miktar para ayırıp biriktirsin” diye teşvik eder. Pavlus, 2 Korintliler 9:12’de bu sunudan “hizmet” olarak söz ettiğinden, bu sunu toplanmasının Hristiyan topluluğunun Pazar günkü tapınma toplantısıyla bağlantılı olması gerekiyor. Tarihsel olarak, Hristiyanlar’ın kilisede normal olarak toplandıkları gün, Cumartesi değil, Pazar’dır ve bu da birinci yüzyıldan beri var olan bir uygulamadır.
Şabat, kiliseye değil İsrail’e verilmişti. Şabat hâlâ Pazar değil, Cumartesi’dir ve bu hiç değişmemiştir. Ama Şabat, Eski Antlaşma Yasası’nın bir parçasıdır ve Hristiyanlar Yasa’ya kölelikten özgür kılınmışlardır (Galatyalılar 4:1-26; Romalılar 6:14). Hristiyanlar’dan, ister Cumartesi, ister Pazar olsun, Şabat’ı yerine getirmeleri talep edilmez. Haftanın ilk günü olan Pazar günü Rab’bin Günü’dür (Vahiy 1:10) ve dirilmiş Başımız olan Mesih’le Yeni Yaratılış’ı kutlar. Bizler, dinlenerek Musa’nın Yasası’na ait olan Şabat’ı yerine getirmeye mecbur değiliz, ancak şimdi dirilmiş Mesih’e hizmet ederek O’nu izlemekte özgürüz. Elçi Pavlus, her bir Hristiyan’ın Şabat günü dinlenmesini yerine getirme konusunda kendisinin karar vermesi gerektiğini söylemiştir: “Kimi bir günü başka bir günden üstün sayar, kimi her günü bir sayar. Herkesin kendi görüşüne tam güveni olsun” (Romalılar 14:5). Tanrı’ya sadece Cumartesi ya da Pazar günleri değil, her gün tapınmamız lazımdır.
English
Şabat hangi gündür, Cumartesi mi, Pazar mı? Hıristiyanlar’ın Şabat gününü yerine getirmeleri gerekir mi?
