Soru
Aryanizm nedir?
Yanıt
Aryanizm, ismini İ.S. 4’cü yüzyılın başlarında yaşamış bir öğretmen olan Arius’tan alır. İlk Hristiyanlar arasındaki en eski ve büyük bir olasılıkla en önemli tartışma konusu Mesih’in tanrılığı konusuydu. İsa gerçekten de beden almış Tanrı mıydı yoksa yaratılmış bir varlık mıydı? İsa Tanrı mıydı yoksa tıpkı Tanrı gibi miydi? Arius, İsa’nın Tanrı tarafından yaratılışın ilk etkinliği olarak yaratılarak bütün yaratılışın tacını oluşturan şaheser olduğunu savunuyordu. O zaman Aryanizm, İsa’nın tanrısal özellikleri olan ama Kendisi tanrısal olmayan yaratılmış bir varlık olduğu görüşüdür.
Aryanizm, İsa’nın yorgun olduğu (Yuhanna 4:6) ve geri döneceği tarihi bilmediğinden (Matta 24:36) söz eden ayetleri yanlış anlar. Evet, Tanrı’nın yorgun olabilmesi ve/veya bir şeyi bilmemesinin nasıl mümkün olduğunu anlamak zordur ama çözüm İsa’yı yaratılmış bir varlığa indirgemek değildir. İsa tamamen Tanrı’ydı ama aynı zamanda da tamamen insandı. İsa, vücut bulana dek insan olmamıştı. Bu yüzden insan olmanın İsa üzerindeki sınırlamaları O’nun tanrısal doğası ya da sonsuzluğunu etkilemez.
Aryanizm’in ikinci büyük yanlış yorumu “ilk doğan” (Romalılar 8:29; Koloseliler 1:15-20) sözünün anlamıdır. Ariyanlar, bu ayetlerdeki “ilk doğan” sözünü, İsa’nın yaratılışın ilk etkinliği olarak “doğduğu” ya da “yaratıldığı” şeklinde algılar. Ancak durum böyle değildir. İsa’nın Kendisi kendi kendine ve sonsuzluk boyunca var olduğunu bildirmişti (Yuhanna 8:58; 10:30). Yuhanna 1:1-2 İsa’nın “başlangıçta Tanrı’yla birlikte olduğunu” söyler. Kutsal Kitap zamanlarında ailenin ilk doğan oğluna çok önem verilirdi (Yaratılış 49:3; Mısır’dan Çıkış 11:5; 34:19; Çölde Sayım 3:40; Mezmur 89:27; Yeremya 31:9). İsa bu anlamda Tanrı’nın ilk doğanıdır. İsa, Tanrı’nın ailesinin en önemli üyesidir. İsa, meshedilmiş olan, “Harika Öğütçü, Güçlü Tanrı, Ebedi Baba, Esenlik Önderi”dir (Yeşaya 9:6).
İlk kilisenin çeşitli kilise konseylerinde neredeyse yüz yıl kadar süren bir tartışmadan sonra Hristiyan kilisesi Aryanizm’i sahte bir doktrin olarak resmen reddetti. O zamandan beri Aryanizm hiçbir zaman Hristiyan inancının geçerli bir doktrini olarak kabul edilmemiştir. Ancak Aryanizm ölmemiştir. Yüzyıllar boyunca çeşitli biçimlerde varlığını sürdürmüştür. Günümüz Yehova Şahitleri ve Mormonlar, Mesih’in doğası hakkında Aryanizm’e çok benzer bir görüşü savunmaktadır. Bizler de ilk kilisenin yaptığı gibi, Rabbimiz ve Kurtarıcımız İsa Mesih’in tanrılığına yapılan tüm saldırıları reddetmeliyiz.
English
Aryanizm nedir?
