Soru
İslam'da Hanefi mezhebi nedir?
Yanıt
Hanefi, Şeriat olarak da bilinen İslam hukukunun çeşitli yorumlarından en büyüğüdür. Sünni İslam, dünya genelindeki Müslümanların en büyük mezhebidir. Sünniliğin kendi içinde birkaç farklı yaklaşım vardır. Bu çeşitli hukuk okulları, İslam ilkelerinin en iyi nasıl uygulanacağı konusunda bölünmüştür. Dini metinlerin açık bir talimat vermediği durumlarda karar vermek için hangi yöntemlerin uygun olduğu konusunda anlaşmazlığa düşmektedirler. Bu hukuk ekollerinin en büyüğü Sünni İslam'ın çoğunluğunu temsil eden Hanefi mezhebidir. Bu bir çoğunluk değildir. En popüler olan Hanefi mezhebi tüm Müslümanların sadece üçte birini temsil etmektedir.
İslam hukukunun diğer üç büyük ekolü Maliki, Şafii ve Hanbeli'dir. Hanefi mezhebi diğer şeriat yaklaşımlarına göre daha esnek kabul edilir. Temel ayrım, yargısal takdir yetkisini kabul etmesidir. Başka bir deyişle Hanefi, tek bir İslami hakimin bir davanın ayrıntılarına dayanarak kişisel yargısına dayalı kesin bir karar verebileceği fikrini onaylar. Hanefi mezhebi hala diğer İslami kaynaklara, en önemlisi de Kuran ve hadislere dayanmaktadır.
İslam'da Hanefi, şeriatın uygulanmasında kıyası ya da gerekçeli hukuki çıkarımı uygulayan ilk ekol olmasıyla tanınır ve eleştirilir. Bu ilke, insan muhakemesinin ve insan kavrayışının, Allah'ın kanunların yeni veya değişen koşullarda nasıl uygulanmasını istediğini açıklayabileceğini varsayar. Başta Şafii ve Hanbeli olmak üzere diğer Müslüman hukuk ekollerinin çoğu bu öneriye ya karşı çıkmakta ya da ihtiyatlı bir şekilde bakmaktadır.
Bir anlamda Hanefi, ancak on birinci yüzyılda resmi olarak kuraları sistemli olarak belirlendiği için dört ekolün en yenisi olarak kabul edilebilir. Ancak Hanefi mezhebinde benimsenen idealler, Muhammed'den sonra dördüncü İslami lider olan Ali ile bağlantılı hadislerde yaygındı.
Hanefilik en çok kuzeybatı Asya, batı Mısır ve Türkiye'de yaygındır.
English
İslam'da Hanefi mezhebi nedir?
