Soru
Noel'in Saturnalia ile bir ilgisi var mı?
Yanıt
Hristiyanların İsa Mesih'in doğumunu kutladıkları gün olan Noel, bazen Saturnalia olarak bilinen pagan festivaliyle ilişkilendirilir. Eski bir bağlantı olabilir, ancak bazı şüphecilerin varsaydığı nedenlerden dolayı değil. Hristiyanlık 25 Aralık'ın İsa'nın gerçek doğum tarihi olmadığının her zaman farkında olmuştur. İlk kilise 25 Aralık'ı herhangi bir öneme sahip bir gün olarak kutlamamış ve birkaç yüz yıl sonra Konstantin dönemine kadar İsa'nın doğumuyla ilişkilendirilmemiştir.
Saturnalia, tanrı Satürn'ü onurlandıran bir haftalık bir Roma festivaliydi; 17 Aralık'ta başladığı için bugün Noel sezonu olarak adlandırdığımız döneme denk geliyordu. İlginçtir ki, Saturnalia kutlamalarının sefahat ya da hayırseverlik örneği olup olmadığı konusunda tarihsel anlatılar farklılık göstermektedir. Bazı anlatılar Saturnalia'da zenginlerin fakirler için kira ödediğinden, efendiler ve kölelerin kıyafetlerini değiş tokuş ettiğinden bahseder. Yine de, tarihin büyük bir bölümünde, bayram kutlamalarına sefahat hakim olmuş gibi görünmektedir; aslında Saturnalia kelimesi ahlaksızlık ve ayyaşlıkla eşanlamlı hale gelmiştir.
Modern gözlere göre, bazı Saturnalia gelenekleri Noel geleneklerinin hedonist sapkınlıkları olarak karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, evden eve çıplak şarkı söylemek, aşırı ziyafet çekmek, insan şeklinde pişmiş ürünler yemek ve müstehcen hediyeler alıp vermek gibi. Gerçekte, Noel'in popülaritesinin Saturnalia'yı geçmesinin bir sonucu olarak bu etkinliklerin zaman içinde yeniden düzenlendiğini, özümsendiğini ve dönüştürüldüğünü gösteren bazı tarihsel kanıtlar vardır. Hristiyanlar kutlamanın bazı bölümlerini "kurtarmış" olabilirler.
İsa'nın doğumunun 25 Aralık'ta kutlanmasının ilk nedenleri, modern kiliselerin 31 Ekim'de "sonbahar festivalleri" veya "Kutsal Kitap kostüm partileri" düzenlemesine ilham veren nedenlere benziyor olabilir. Yani, Hristiyanlar pagan bir kutlama olarak algıladıkları şeye ruhani açıdan olumlu bir alternatif sunmayı arzulamaktadırlar. Zamanla, Roma İmparatorluğu Hristiyanlaştıkça, Saturnalia ile ilişkili gelenekler "temizlendi" ve Noel kutlamalarına dahil edildi.
Bir başka Roma bayramı olan Sol Invictus da yavaş yavaş Noel tarafından özümsenmiş gibi görünmektedir. Sol Invictus ("Batmayan Güneş"), 25 Aralık'ta Güneş Kralı'nın yenilenmesini kutluyordu ve kış gündönümüyle bağlantılıydı (gündönümü hiçbir zaman 25 Aralık'a denk gelmese de). İlk Hristiyan imparator Konstantin, bu Batmayan Güneş Tanrısı kültü içinde yetişmiş ve Roma kültürünün paganizmden uzaklaşarak Mesih'e yönelmesinde pay sahibi olmuştur. Noel'in 25 Aralık'ta kutlandığına dair ilk güvenilir tarihi kanıt onun hükümdarlığı dönemine aittir.
Dolayısıyla, Hristiyanlar Noel'in tarihi ve geçmişinin bir kısmının pagan bayramları Saturnalia ve Sol Invictus ile bir bağlantısı olabileceğini rahatlıkla kabul etmektedir. Ancak Noel kutlamaları da dahil olmak üzere herhangi bir kültürel geleneğin anlamı, kökenine değil mevcut kullanımına göre belirlenir. Geçmiş yüzyıllardaki Hristiyanlar, gerçek "Yenilmez Kral" İsa Mesih'in doğumunu kutlamak için 25 Aralık gününü seçmişlerdir. Bu tarihin kullanımı günümüzde de devam etmektedir. Noel ve Saturnalia dolaylı bağlantıları olan tarihsel komşular olabilir, ancak aynı bayram değildirler ve hiçbir zaman da olmamışlardır.
English
Noel'in Saturnalia ile bir ilgisi var mı?
