Soru
Tarihselcilik nedir? Vahiy kitabının tarihselci yorumu nedir?
Yanıt
Felsefede tarihselcilik, bir olaya tarihin akışı içindeki bağlamına göre belirli bir anlam yükleyen bir tarih yaklaşımıdır. Bazı durumlarda bu, tarihsel değişimi kendi başına bir güç olarak görmekle sonuçlanır. Tarihselcilik, sanki tarih yerçekimi veya manyetizma ile eşit bir güçmüş gibi, belirli değişikliklerin "tarihsel olarak kaçınılmaz" olduğunu iddia edecek kadar aşırı olabilir. Ancak çoğu durumda tarihselcilik terimi, olayların kültürel, tarihi ve siyasi bağlamları göz önünde bulundurularak dikkatli bir şekilde yorumlanması anlamına gelmektedir.
Teolojide tarihselcilik, eskatolojiye ve genel olarak peygamberliklere, belirtilere yönelik bir yaklaşımdır. Tarihselcilikte Kutsal Kitap peygamberlikleri gerçek tarihsel olayları temsil edecek şekilde yorumlanır. Tarihselcilik, Kutsal Kitap peygamberliğinin tamamına Pentekost'tan son zamanlara kadar kilise tarihinin kapsamlı bir özeti olarak bakar. Bu yaklaşım, Kutsal Kitap'taki sembolleri veya figürleri tarihteki gerçek olaylar, uluslar veya kişiler için metaforlar olarak yorumlamayı içerir. Tarihselcilik özellikle Reformasyon döneminde, Katolik Kilisesi'nin Mesih Karşıtı olarak Papa ile birlikte ahir zaman sapkınlığının bir parçası olduğunu öne sürmek için kullanıldığında popülerdi.
Tarihselcilik diğer eskatoloji görüşlerinden ayrılır: İdealizm (Vahiy'deki olaylar tamamen iyi ve kötü arasındaki kozmik mücadelenin simgesidir); preterizm (Vahiy'deki olaylar MS 70 yılında gerçekleşmiştir); ve fütürizm (Vahiy'deki olaylar gelecekte, Sıkıntı Dönemi sırasında ve ötesinde gerçekleşecek bir son zamanı beklemektedir). Tarihselcilik yaklaşımı preterizm ve fütürizm arasında yer alır: Tarihselciliğe göre Vahiy'in çoğu dünya tarihindeki kişi ve olayların simgesidir. Tarihselcilere göre Vahiy kitabı Yuhanna tarafından yazıldığında bir önpeygamberlik sözüydü, ancak kitabın büyük bir kısmı günümüzde çoktan gerçekleşmiştir.
Tarihselciliğin Vahiy'deki olayları genellikle nasıl yorumladığına dair bazı örnekler: Vahiy 2-3'teki yedi kilise, elçisel kiliseyle (Efes kilisesi) başlayıp günümüzün ılık kilisesiyle (Laodikya kilisesi) biten kilise tarihinin yedi çağını sembolize eder. 4-7. bölümlerdeki mühürler Roma İmparatorluğu'nun gerileme ve çöküş dönemini temsil eder. Yuhanna'ya 10. bölümde verilen "küçük tomar" Protestan Reformu'nun bir resmidir. Bölüm 12 ve 13'teki canavarlar Katolikliği ve papalığı temsil eder. Vahiy'deki diğer pasajlar Hunların istilası, İslam'ın yayılması ve modern misyonerlik hareketinin yükselişiyle bağlantılıdır.
Tarihselciliğin göğe alınma, Sıkıntı Dönemi ve Mesih'in ikinci gelişi kavramlarına çeşitli uygulamaları vardır. Bazı durumlarda tarihselcilik, 1844'te Millerciler ve 1994 ve 2011'de Harold Camping gibi İsa'nın dönüşü için belirli bir tarih öngörmeye çalışanlar tarafından kötüye kullanılmıştır. Beklenebileceği gibi, Mesih'in dönüşünü saptamaya yönelik tüm bu girişimler başarısız olmuştur ve başarısız olmaya devam edecektir (bkz. Matta 24:36).
Reformcular arasında çok popüler olan tarihselcilik, 19. yüzyıl boyunca eskatoloji konusunda baskın bir bakış açısı olarak kalmıştır. Bununla birlikte, belirsiz yorumlama yöntemi (iki tarihselci hangi sembollerin hangi tarihsel olaylarla uyumlu olduğu konusunda hemfikir değildir) ve Yuhanna'nın orijinal okuyucularının Vahiy kitabını tarihselci bir şekilde anlamış olamayacağı gerçeği nedeniyle, tarihselci görüş bugün yaygın olarak benimsenmemektedir.
English
Tarihselcilik nedir? Vahiy kitabının tarihselci yorumu nedir?
