Câu hỏi
Hồi giáo Shia là gì?
Trả lời
Hồi giáo Shia là giáo phái Hồi giáo lớn thứ hai trên toàn thế giới và nó cũng là quốc giáo của Iran. Tín đồ của nó được gọi là Shiite.
Hồi giáo Shia tập trung rất nhiều ở Trung Đông. Bên ngoài Iran, Iraq, Lebanon và Azerbaijan, Shia là một nhóm thiểu số không cân bằng trong số những người Hồi giáo. Ngay cả ở các quốc gia có sự hiện diện tương đối lớn của người Shia, như Pakistan, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ, thì giáo phái này cũng chiếm một tỷ lệ nhỏ của những người theo Hồi giáo. Nhìn chung, Shia ước tính chiếm 10% -15% dân số Hồi giáo toàn cầu.
Hơn 75% số người Hồi giáo trên thế giới là người Hồi giáo Sunni, là giáo phái thường được coi là Hồi giáo "chính thống". Điều này làm cho việc miêu tả Hồi giáo Shia hiệu quả hơn theo sự khác biệt của nó với học thuyết Sunni. Hồi giáo Shia có nhiều nhánh, nhánh lớn nhất là "Twelvers" (tên gọi khác là Imamiyyah), cứ mười người Shiite thì có chín người thuộc nhánh này. Tên này xuất phát từ niềm tin của họ vào nhiều nhà lãnh đạo thuộc linh được chỉ định bởi Allah được tiến hành sau Muhammad. Theo hầu hết người Shiite, những imam cuối cùng trong số này đã bị giấu khỏi thế giới trong nhiều thế kỷ, một khái niệm được gọi là huyền bí.
Sự ly giáo chính giữa Hồi giáo Shia và Sunni là sự kế thừa thích hợp của các nhà lãnh đạo từ Muhammad. Người Sunni tin rằng người Hồi giáo nên được lãnh đạo bởi một caliph, một vai trò mà họ dành cho theo công đức và sự đồng thuận. Theo cách thức đó thì con rể của Muhammad là Ali, là người thứ tư nắm quyền lãnh đạo. Mặt khác, người Shiite tin rằng quyền lực nên được thông qua hộ gia đình của Muhammad. Theo đó, người Hồi giáo Shia tin rằng thẩm quyền thích hợp nhất trên người Hồi giáo sau Muhammad là Ali. Cụm từ tiếng Ả Rập Shiatu Ali có nghĩa là "phe phái của Ali", và thuật ngữ Shi'a là một thuật ngữ viết tắt có nghĩa là "những người đi theo".
Trong khi Hồi giáo Sunni định rõ Ali là caliph thứ tư, thì người Shiite xem ông ta là Imam đầu tiên. Trong Hồi giáo Shia thì thuật ngữ imam có ý nghĩa lớn hơn nhiều so với trong Hồi giáo Sunni. Theo định nghĩa của Hồi giáo Shia thì các Imam là hậu duệ của Muhammad được ban tặng cho một hình dạng không thể sai lầm được. Thuật ngữ này chủ yếu được áp dụng cho mười hai người cụ thể, mặc dù người Hồi giáo Shia có thể không đồng ý về danh tính của mười hai người đó. Trên thực tế, đây là nguồn chính của các giáo phái phụ trong giáo phái Shia. Vì chỉ có mười hai Imam thực sự trong Hồi giáo Shia, nên sự lãnh đạo chính hàng ngày của họ đến từ các giáo sĩ. Các giáo sĩ có thẩm quyền nhất được đề cập đến với tên gọi là Ayatollah.
Hồi giáo Shia nắm giữ các học thuyết cốt lõi giống hệt với các học thuyết của Hồi giáo Sunni liên quan đến Kinh Cô-ran, bản chất của Allah và vai trò của Muhammad. Hồi giáo Shia không giống ở một vài điểm đáng chú ý. Chúng được ủng hộ bởi sự lựa chọn của một nhóm hadith hoàn toàn khác: các truyền thống truyền miệng được sử dụng bởi người Hồi giáo để giải thích chính xác ý nghĩa của Kinh Cô-ran. Bộ sưu tập các truyền thống được chấp nhận bởi Hồi giáo Shia gần như hoàn toàn khác với các truyền thống của người Hồi giáo Sunni.
Trái ngược với người Hồi giáo Sunni, phải cầu nguyện năm lần mỗi ngày, thì người Hồi giáo Shia chỉ cần cầu nguyện ba lần mỗi ngày. Hình thức của họ về shahada — sự tuyên bố đức tin của người Hồi giáo — thì dài hơn một chút, vì nó bao gồm một sự ám chỉ rõ ràng về Ali. Khái niệm về Imam và sự kế vị Hồi giáo của họ cũng có nghĩa là người Shiite tán thành một khái niệm độc nhất về thời kỳ cuối cùng. Nhánh lớn nhất trong Hồi giáo Shia là "Twelvers", cũng xây dựng Năm trụ cột Hồi giáo khác với Hồi giáo Sunni và họ thêm mười hướng dẫn bổ sung.
So với những người Hồi giáo khác, người Hồi giáo Shia sẵn sàng đi theo hai thực tiễn gây tranh cãi ngay cả trong thế giới Hồi giáo. Một trong số đó là mut'ah, nghĩa là hôn nhân tạm thời. Theo khái niệm này, một người đàn ông và một người phụ nữ có thể đồng ý được xem là "đã kết hôn" trong một thời gian ngắn, cho phép họ được tự do tình dục và các tương tác khác, sau thời gian đó họ không còn bị ràng buộc nữa. Khái niệm khác là taqiyah, cho phép cố tình nói dối về đức tin của một người để tránh bị bắt bớ. Về cơ bản, một số loại taqiyah được cho phép dưới mọi hình thức giải thích của Hồi giáo. Tuy nhiên, nó được cho phép rộng hơn trong Hồi giáo Shia, có lẽ vì người Shia thường bị người Sunni bắt bớ.
Nguồn gốc của Hồi giáo Shia, cuộc xung đột của nó với Hồi giáo Sunni và quan điểm về cương vị lãnh đạo của nó được phản ánh ở mức độ lớn hơn về chiến lược. So với Hồi giáo Sunni, Hồi giáo Shia thích hợp dễ dàng hơn với chính trị hiếu chiến và sự cai trị độc đoán của chính phủ. Các tổ chức chính trị tương tự khét tiếng như Hezbollah của Lebanon và Lực lượng Bảo vệ Cách mạng Iran là các nhóm thuộc Hồi giáo Shia. Ngược lại, các nhóm "khủng bố thuần túy" điển hình trong Hồi giáo, như Boko Haram, Al Qaeda và ISIS, là một phần của một tập hợp con hạn hẹp là Salafi trong Hồi giáo Sunni.
English
Hồi giáo Shia là gì?
