Câu hỏi
Người Sa-ma-ri là ai?
Trả lời
Người Sa-ma-ri chiếm đóng quốc gia trước kia thuộc về chi phái Ép-ra-im và một nửa chi phái Ma-na-se. Thủ đô của quốc gia là Sa-ma-ri, trước đây là một thành phố lớn và lộng lẫy. Khi mười chi phái bị bắt làm tù binh ở A-si-ri, vua A-si-ri đã đưa những người từ Cu-tha, A-va, Ha-mát, và Sê-phạt-va-im đến sống ở Sa-ma-ri (II Các vua 17:24; Ê-xơ-ra 4:2-11). Những người ngoại quốc này đã kết hôn với dân Y-sơ-ra-ên còn lại ở trong và xung quanh Sa-ma-ri. Những "người Sa-ma-ri" này lúc đầu thờ thần tượng của riêng quốc gia họ, nhưng lại gặp rắc rối với sư tử nên họ cho rằng đó là vì họ đã không tôn thờ Chúa của lãnh thổ đó. Do đó, một thầy tế lễ Do Thái được gửi đến từ A-si-ri để hướng dẫn họ trong tôn giáo Do Thái. Họ được hướng dẫn từ sách của Môi-se, nhưng vẫn giữ lại nhiều phong tục thờ thần tượng của họ. Người Sa-ma-ri đã chấp nhận một tôn giáo pha trộn giữa Do Thái giáo và sự thờ thần tượng (II Các vua 17:26-28). Bởi vì những người Y-sơ-ra-ên ở Sa-ma-ri đã kết hôn với người nước ngoài và chấp nhận tôn giáo thần tượng của họ, nên người Sa-ma-ri thường bị coi là "giống lai" và bị người Do Thái khinh thường.
Những căn cứ bổ sung cho sự thù địch giữa người Do Thái và người Sa-ma-ri như sau:
1. Người Do Thái, sau khi trở về từ Ba-by-lôn, bắt đầu xây dựng lại ngôi đền của họ. Trong khi Nê-hê-mi tham gia vào việc xây dựng các bức tường của Giê-ru-sa-lem, thì những người Sa-ma-ri lại nỗ lực ngăn cản việc xây dựng (Nê-hê-mi 6:1-14).
2. Người Sa-ma-ri xây dựng một ngôi đền cho chính họ trên "Núi Ga-ri-xim", nơi mà người Sa-ma-ri đã khăng khăng là được Môi-se chỉ định là nơi mà quốc gia nên thờ phượng. San-ba-lát, lãnh đạo của người Sa-ma-ri, đã lập con rể của ông là Ma-na-se làm thầy tế lễ thượng phẩm. Tôn giáo thần tượng của người Sa-ma-ri do đó đã được duy trì.
3. Sa-ma-ri đã trở thành nơi trú ẩn cho tất cả những kẻ ngoài vòng pháp luật của Giu-đa (Giô-suê 20:7; 21:21). Người Sa-ma-ri sẵn sàng nhận những tội phạm và người tị nạn Do Thái rời khỏi công lý. Những kẻ vi phạm luật Do Thái và những người bị rút phép thông công đã tìm thấy sự an toàn cho chính họ ở Sa-ma-ri nên càng làm gia tăng sự hận thù tồn tại giữa hai quốc gia.
4. Người Sa-ma-ri chỉ tiếp nhận năm sách của Môi-se và từ chối các sách của các tiên tri và tất cả các truyền thống Do Thái.
Từ những nguyên nhân này đã phát sinh một sự khác biệt không thể hòa giải giữa họ, nên người Do Thái đã xem người Sa-ma-ri là loài người tồi tệ nhất (Giăng 8:48) và không giao thiệp với họ (Giăng 4:9). Bất chấp sự hận thù giữa người Do thái và người Sa-ma-ri, Chúa Giê-xu đã phá vỡ những rào cản giữa họ, rao giảng phúc âm hòa bình cho người Sa-ma-ri (Giăng 4:6-26), và sau đó các sứ đồ cũng noi theo gương của Ngài (Công vụ 8:25).
Xin cũng xem Ma-thi-ơ 10:5; Lu ca 9:52-53; Giăng 4:40.
English
Người Sa-ma-ri là ai?
