Câu hỏi
Có phải Kinh thánh dạy về thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi không?
Trả lời
Thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi là một quan điểm cá nhân của luân thường đạo lý mà cho rằng đạo đức là một hành động được quyết định bởi hoàn cảnh của nó. Thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi tuyên bố rằng nếu có một điều đúng và một điều sai thì nó chỉ quyết định dựa theo kết quả mong muốn của hoàn cảnh. Thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi thì khác biệt so với thuyết đạo đức tương đối mà bản thân nó rằng không có đúng hay sai. Thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi bao gồm một luân thường đạo lý mà trong đó đáp ứng mọi nhu cầu của từng tình huống quyết định điều gì là đúng hay sai.
Từ đầu đến cuối, trước sau như một, Kinh thánh luôn đúng và có thể áp dụng được. Có phải Kinh thánh dạy, khuyên bảo hay thậm chí là thiên về việc ủng hộ thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi không? Câu trả lời ngắn gọn là “không”. Chúng ta hãy cùng xem xét ba nguyên tắc: (1) Đức Chúa Trời là Đấng sáng tạo và Đấng cứu giúp. (2) Mọi Lời Chúa đều đúng. Ngay cả những điều chúng ta không thích hoặc không hiểu. (3) Đúng và sai được quyết định và được định nghĩa bởi Đức Chúa Trời là ai.
1. Đức Chúa Trời là Đấng sáng tạo và Đấng cứu giúp. Thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi tuyên bố rằng đạo đức được quyết định bởi môi trường xung quanh hay hoàn cảnh. Lời Chúa nói rằng đạo đức được quyết định bởi quyền tể trị tối cao của Chúa vì Ngài là Đấng sáng tạo và Đấng cứu giúp. Và đó không phải là vấn đề của ngữ nghĩa học mà là sự thật. Dù Đức Chúa Trời đưa ra một mạng lệnh cho một nhóm người và không ban nó cho một nhóm khác thì sự quyết định liệu rằng nó đúng hay là sai, có đạo đức hay là không, thì nó không dựa theo hoàn cảnh nhưng dựa theo mạng lệnh của Chúa. Đức Chúa Trời có thẩm quyền để quyết định đúng hay sai. Rô-ma 3:4 nói rằng, “Thà xưng Đức Chúa Trời là thật và loài người là giả dối.”
2. Mọi Lời Chúa đều đúng. Nói rằng Kinh thánh ủng hộ thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi nghĩa là ngụ ý rằng có những sai sót được chứa đựng trong đó. Điều đó là không thể. Nó không thể là bởi vì nguyên tắc số một, Đức Chúa Trời là Đấng sáng tạo và Đấng cứu giúp.
3. Đúng hay sai được quyết định bởi Đức Chúa Trời là ai. Tình yêu thương là bản chất của Đức Chúa Trời. Ngài quyết định tình yêu là gì không phải bởi điều Ngài làm, nhưng đơn giản bởi vì Ngài là ai. Kinh thánh nói, “Đức Chúa Trời là tình yêu thương” (I Giăng 4:8,16). Tình yêu thương vị tha và tôn trọng người khác, không tìm kiếm tư lợi (I Cô-rinh-tô 13:5). Vì vậy, bởi đặc tính của Đức Chúa Trời là ai, nên Kinh thánh, được ban cho bởi Chúa và mọi lời trong đó đều đúng, không thể chứa đựng một hệ thống luân thường đạo lý mà tự bản thân nó coi thường bản chất của Chúa. Thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi quyết định đúng và sai để làm vui lòng số đông hay một cá nhân ích kỷ. Tình yêu thương thì ngược lại. Tình yêu thương tìm cách khích lệ và xây dựng người khác.
Hai vấn đề chính đối với thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi là thực tại của một lẽ thật tuyệt đối và khái niệm về tình yêu thật. Kinh thánh dạy về lẽ thật tuyệt đối là điều đòi hỏi đúng và sai được quyết định trước bởi Đức Chúa Trời Thánh. Và tình yêu được định nghĩa bởi Đức Chúa Trời là tình yêu thật, chân thành và đúng đắn không có chỗ cho sự ích kỷ hay những động cơ đen tối. Dù một người nào đó đã nói hoàn cảnh đòi hỏi lòng vị tha, nhưng nó vẫn là một quyết định của con người chứ không phải của một Đấng thánh. Những lý do con người đưa ra để quyết định điều gì là tốt nhất, mà không có tình yêu thương thật thì chỉ dựa trên sự ích kỷ.
Vậy chuyện gì xảy ra khi những điều nhìn có vẻ đúng nhưng Chúa lại nói là sai? Chúng ta phải tin cậy vào quyền tể trị tối cao của Chúa và tin cậy “rằng mọi sự hiệp lại làm ích cho kẻ yêu mến Đức Chúa Trời, tức là cho kẻ được gọi theo ý muốn Ngài đã định” (Rô-ma 8:28). Nếu chúng ta thuộc về Đấng Christ, Chúa ban cho chúng ta Thánh Linh Ngài (Giăng 14:16, 25; 15:26), và nhờ Ngài chúng ta có sự hiểu biết về điều gì là đúng và sai (16:13). Nhờ Ngài chúng ta bị cáo trách, được khích lệ, và được hướng dẫn đến sự công chính (16:7-10). Một mong ước tha thiết muốn biết sự thật của một vấn đề, cùng với việc tìm kiếm Chúa, sẽ được phần thưởng là câu trả lời của Chúa (Giăng 8:31-32). “Phước cho những kẻ đói khát sự công bình, vì sẽ được no đủ” (Ma-thi-ơ 5:6).
English
Có phải Kinh thánh dạy về thuyết hoàn cảnh quyết định hành vi không?
