سوال
منظور از “صخره” در متی فصل 16 آیه 18 چیست؟
جواب
بحث در اینجا شدت می گیرد که آیا “صخره ای” که عیسی مسیح کلیسای خود را بر روی آن می سازد پطرس است، یا منظوراز صخره اعتراف پطرس است که می گوید “عیسی فرزند خداوند زنده است” (متی فصل 16 آیه 16). در کمال صداقت باید گفت راهی وجود ندارد تا کاملا مطمئن شویم کدام دیدگاه صحیح است. ساختار گرامری این متن هر دو دیدگاه را درست می داند.
اولین دیدگاه این است که عیسی مسیح گفت پطرس صخره ای است که او کلیسای خود را بر روی آن بنا می کند. بنظر می رسد که در این متن با واژگان بازی ادبی شده است” تو پطرس، يعنی “سنگ” هستی، و من بر روی اين صخره، كليسای خود را بنا می‌كنم”. از آنجاییکه نام پطرس به معنی صخره می باشد و عیسی مسیح کلیسای خود را بر روی صخره بنا خواهد کرد، پس اینگونه بنظر می رسد عیسی مسیح این دو را به هم ربط داده است. خداوند از پطرس برای ساخت پایه های کلیسا بسیار استفاده کرد. پطرس اولین فردی بود که در روز پنطیکاست کلام خدا را موعظه کرد (اعمال رسولان فصل 2 آیه های 14 تا 47). زمانیکه اهالی سامره برای اولین بار روح القدس را دریافت کردند پطرس نیز در آنجا حضور داشت (اعمال رسولان فصل 8 آیه های 14 تا 17). او اولین فردی بود پیام انجیل را به غیریهودیان رساند (اعمال رسولان فصل 10 آیه های 1 تا 48). به تعبیری، پطرس صخره “پایه” کلیسا بود.
تفسیر رایج دیگر از صخره این است که منظور عیسی مسیح از صخره “پطرس” نبوده بلکه اعتراف ایمانی پطرس در آیه 16 بوده است: “شمعون پطرس جواب داد: مسيح، فرزند خدای زنده! “. عیسی مسیح هرگز آشکارا به پطرس و یا رسولان دیگر درباره هویت کامل خویش تعلیمی نداد و تشخیص داد که خداوند چشمان پطرس را باز کرده و بر او آشکار ساخته که عیسی مسیح کیست. اعتراف به اینکه عیسی مسیح فرزند خدای زنده است از زبان او جاری شد و نشان دهنده ایمان قلبی او به عیسی مسیح بود. همین ایمان فردی و قلبی به عیسی مسیح است که عیار و نشان یک مسیحی واقعی می باشد. همه کسانیکه به عیسی مسیح مانند پطرس ایمان آوردند، کلیسا هستند. پطرس این حقیقت را در در کتاب اول پطرس فصل 2 آیه 4 بیان می کند:” می‌دانيد كه مسيح، آن سنگ زنده‌ای است كه خدا مقرر فرموده تا عمارت روحانی خود را بر آن بنا كند. گرچه انسانها دست رد به سينه او زدند. اما او نزد خدا عزيز و مكرم است. پس به سوی او بياييد”.
بعد از اعتراف پطرس، مسیح بیان کرد که خداوند حقیقت را بر پطرس آشکار کرده است. کلمه پطرس به معنی “تکه سنگ” می باشد (ر.ک. یوحنا فصل 1 آیه 42). سپس عیسی مسیح از کلمه “پطرا” به معنی “صخره” استفاده می کند. دقیقا همان کلمه ای که در متی فصل 7 آیه های 24 و 25 استفاده شده و عیسی مسیح می گوید که فرد عاقل خانه خود را بر روی صخره بنا می کند. پطرس نیز از همین تعبیر در نامه اول خود استفاده کرده است: کلیسا بر روی همین سنگ های زنده بنا شده است ( اول پطرس فصل 2 آیه 5)، و این سنگ های زنده اعتراف پطرس به اینکه عیسی همان مسیح فرزند خدای زنده است را با دیگران به اشتراک می گذارند. این اعترافات ایمانی همان سنگ بستر و پایه های کلیسا می باشند.
به علاوه، عهد جدید کاملا این حقیقت را آشکار و واضح بیان می کند که عیسی مسیح پایه و بنیان کلیسا است (اعمال رسولان فصل 4 آیه 11 و 12، اول قرنتیان فصل 3 آیه 11). اشتباه است اگر فکر کنیم که عیسی مسیح این امتیاز پایه و بنیان کلیسا بودن را به پطرس اعطا کرده است. تعبیری وجود دارد که همه رسولان نقش بنیادین در ساخت کلیسا داشته اند (افسسیان فصل 2 آیه 20). اما جایگاه اولیه و سنگ بنای اصلی و بنیادی فقط برای خود عیسی مسیح می باشد. از عیسی مسیح به عنوان “سنگ زاویه” نام برده شده است (اول پطرس فصل 2 آیه های 6و7، افسسیان فصل 2 آیه 20، لوقا فصل 20 آیه 17، اعمال رسولان فصل 4 آیه 11). اگر مسیح سنگ زاویه است پس چگونه امکان دارد که پطرس صخره ای باشد که کلیسا بر روی آن ساخته شده است؟
بنابراین، سخنان عیسی مسیح در متی فصل 16 ایه 18 بازی ادبی با واژگان است. به بیان دیگر اینگونه می توان گفت که “پطرس” تو یک تکه سنگ هستی اما از دهان تو حقیقتی مانند یک سنگ بزرگ خارج شد که پایه و اساس کلیسا خواهد بود.
کلیسای کاتولیک رم اینگونه استدلال می کند که پطرس همان صخره ای است که عیسی مسیح به آن اشاره می کند و از این تفسیر به عنوان دستاویزی استفاده می کند تا بگوید تنها کلیسای راستین می باشد. اما همانطور که دیدیدم صخره بودن پطرس، تنها تفسیر درست نمی باشد. حتی اگر پطرس در متی فصل 16 ایه 18 صخره باشد بازهم به کلیسای کاتولیک رم هیچگونه مرجعیتی نمی دهد. کتاب مقدس هرگز جایی نگفته است که پطرس در رم بود است. هرگز بیان نشده است که پطرس نسبت به دیگر رسولان ارجحیت دارد و یا رهبر اصلی کلیسای اولیه بوده است. پطرس اولین پاپ نبوده است. خاستگاه کلیسای کاتولیک از تعلیمات پطرس و یا هر یک از دیگر رسولان سرچشمه نمی گیرد.
English
منظور از “صخره” در متی فصل 16 آیه 18 چیست؟
