το βιβλίο των Παροιμιών
Συγγραφέας: Ο βασιλιάς Σολομών είναι ο κύριος συγγραφέας των Παροιμιών. Το όνομά του εμφανίζεται στο 1:1, 10:1, και 25:1. Μπορούμε ακόμη να υποθέσουμε πως ο Σολομών συγκέντρωσε και εξέδωσε άλλες παροιμίες, πέραν των δικών του, διότι στον Εκκλησιαστή 12:9 λέει, «Και όσο περισσότερο ο Εκκλησιαστής στάθηκε σοφός, τόσο περισσότερο δίδαξε τη γνώση στον λαό· μάλιστα, πρόσεξε και ερεύνησε και έβαλε σε τάξη πολλές παροιμίες.» Πράγματι, ο εβραϊκός τίτλος του βιβλίου μεταφράζεται ως «Παροιμίες του Σολομώντα».Χρονολογία συγγραφής: Οι Παροιμίες γράφτηκαν περί το 900 π.Χ. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, το έθνος του Ισραήλ έφτασε στο απόγειό του πνευματικά, πολιτικά, πολιτισμικά και οικονομικά. Καθώς η φήμη του Ισραήλ ανερχόταν, το ίδιο συνέβαινε και με τη φήμη του βασιλιά Σολομώντα. Ξένοι αξιωματούχοι από μακρινά μέρη του τότε γνωστού κόσμου ταξίδευαν μεγάλες αποστάσεις για ν' ακούσουν τον σοφό βασιλιά να μιλά (Α΄ Βασιλέων 4:34).
Σκοπός της συγγραφής: Η γνώση δεν είναι τίποτε περισσότερο από συγκέντρωση στεγνών γεγονότων αλλά σοφία είναι η ικανότητα να βλέπεις τους ανθρώπους, τα γεγονότα και τις καταστάσεις όπως τις βλέπει ο Θεός. Στο βιβλίο των Παροιμιών, ο Σολομών αποκαλύπτει το νου του Θεού σε ζητήματα υψηλά και ευγενή αλλά επίσης και σε κοινές, συνήθεις, καθημερινές περιστάσεις. Ως φαίνεται δεν υπάρχει ζήτημα που να διέφυγε την προσοχή του Σολομώντα. Θέματα σχετικά με προσωπική συμπεριφορά, σχέσεις των φύλων, εργασία, πλούτο, φιλανθρωπία, φιλοδοξία, πειθαρχία, χρέος, ανατροφή παιδιών, χαρακτήρα, αλκοόλ, πολιτική, εκδίκηση και ευσέβεια είναι μέσα σ' αυτά που καλύπτονται σ' αυτήν την πλούσια συλλογή των σοφών λόγων.
Εδάφια-κλειδιά: Παροιμίες 1:5, «Ο σοφός, ακούγοντας, θα γίνει σοφότερος, και ο νοήμονας θα αποκτήσει επιστήμη διακυβέρνησης.»
Παροιμίες 1:7, «Αρχή σοφίας είναι ο φόβος του Κυρίου· οι άφρονες καταφρονούν τη σοφία και τη διδασκαλία.»
Παροιμίες 4:5, «Απόκτησε σοφία, απόκτησε σύνεση· μην την λησμονήσεις ούτε να ξεκλίνεις από τα λόγια του στόματός μου.»
Παροιμίες 8:13-14, «Ο φόβος του Κυρίου είναι να μισεί κανείς το κακό· αλαζονεία και αυθάδεια και πονηρό δρόμο και διεστραμμένο στόμα εγώ μισώ. Δική μου είναι η βουλή και η ασφάλεια· εγώ είμαι η σύνεση· δική μου είναι η δύναμη.»
Σύντομη σύνοψη: Είναι δύσκολο να συνοψίσεις το βιβλίο των Παροιμιών, γιατί σε αντίθεση με άλλα βιβλία της Γραφής, δεν υπάρχει συγκεκριμένη πλοκή ή εξιστόρηση στις σελίδες του. Επίσης, δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι χαρακτήρες στο βιβλίο. Είναι η σοφία που εμφανίζεται στο κέντρο της σκηνής-η έξοχη, θεία σοφία που υπερβαίνει όλη την Ιστορία, όλους τους λαούς και όλους τους πολιτισμούς. Ακόμη και μια βιαστική ανάγνωση αυτού του υπέροχου θησαυρού, αποκαλύπτει πως τα μεστά λόγια του σοφού βασιλιά Σολομώντα είναι τόσο επίκαιρα σήμερα όσο ήταν τότε, πριν τρεις χιλιάδες χρόνια.
Προμηνύματα: Το θέμα της σοφίας και της αναγκαιότητάς της στη ζωή μας, βρίσκει την εκπλήρωσή του στον Χριστό. Οι Παροιμίες μας προτρέπουν συνεχώς ν' αναζητούμε σοφία, να λαμβάνουμε σοφία και να την κατανοούμε. Οι Παροιμίες ακόμη μας λένε –και το επαναλαμβάνουν- πως η αρχή της σοφίας είναι ο φόβος του Κυρίου (1:7, 9:10). Ο φόβος μας για την οργή και τη δικαιοσύνη του Θεού μας φέρνει κοντά στον Χριστό, που είναι η ενσάρκωση της σοφίας του Θεού, όπως φανερώνεται στο ένδοξο σχέδιο της λύτρωσης της ανθρωπότητας. Εν τω Χριστώ «είναι κρυμμένοι όλοι οι θησαυροί της σοφίας και της γνώσης» (Κολοσσαείς 2:3), και βρίσκουμε την απάντηση στην αναζήτηση της σοφίας, τη γιατρειά για τον φόβο του Θεού, όπως και «τη δικαιοσύνη, την αγιότητα και την απολύτρωση» που τόσο απελπισμένα χρειαζόμαστε (Α΄ Κορινθίους 1:30). Η σοφία που υπάρχει μόνο εν τω Χριστώ βρίσκεται σε αντίθεση με τη μωρία του κόσμου που μας ωθεί να φαινόμαστε σοφοί στα δικά μας μάτια. Οι Παροιμίες, όμως, μας λένε πως ο δρόμος του κόσμου δεν είναι δρόμος του Θεού (Παροιμίες 3:7) και οδηγεί στον θάνατο (Παροιμίες 14:12, 16:25).
Πρακτική εφαρμογή: Αναντίρρητα, το βιβλίο αυτό είναι πρακτικό, αφού λογικές και σημαντικές απαντήσεις δίνονται σε όλων των ειδών τις σύνθετες δυσκολίες, στα τριάντα ένα του κεφάλαια. Είμαστε βέβαιοι πως το βιβλίο των Παροιμιών είναι το σπουδαιότερο «πώς-να» βιβλίο που γράφτηκε κάποτε. Όλοι εκείνοι που έχουν την καλή διάθεση ν' αποταμιεύσουν στην καρδιά τους τα μαθήματα του Σολομώντα, σύντομα θ' ανακαλύψουν πως η ευσέβεια, η ευημερία και η ικανοποίηση είναι δικές τους διότι τις αναζήτησαν.
Η επαναλαμβανόμενη υπόσχεση του βιβλίου των Παροιμιών είναι πως εκείνοι που επιλέγουν τη σοφία και ακολουθούν τον Θεό θα ευλογηθούν με πολλούς τρόπους: με μακροζωία (9:11), ευημερία (2:20-22), χαρά (3:13-18) και την καλοσύνη του Θεού (12:21). Αυτοί που Τον απορρίπτουν, όμως, θα υποστούν ντροπή και θάνατο (3:35, 10:21). Η απόρριψη του Θεού ισοδυναμεί με επιλογή της μωρίας αντί της σοφίας και καταλήγει στην αποξένωσή μας από τον Θεό, τον λόγο Του, τη σοφία Του και τις ευλογίες Του.
English
Επιστροφή στην Ελληνική αρχική σελίδα
Επιστροφή στην Ελληνική αρχική σελίδα
το βιβλίο των Παροιμιών
