Autor:
Autorem Listu do Filemona jest apostoł Paweł (List do Filemona 1.1).
Data napisania:
List do Filemona został napisany około 60 r. po Chr.
Cel napisania:
List do Filemona jest najkrótszym z listów Pawła i porusza temat niewolnictwa. Treść listu wskazuje, że Paweł pisał go z więzienia. Filemon był właścicielem niewolnika i prowadził kościół w swoim domu. Podczas służby Pawła w Efezie, Filemon prawdopodobnie przybył do tego miasta, słyszał jego zwiastowanie, przyjął je i stał się chrześcijaninem. Niewolnik Filemona- Onezym okradł go i zbiegł do Rzymu do Pawła. Paweł napisał do Filemona list, aby niejako załagodzić powrót Onezyma do swojego pana. Poprzez zwiastowanie Pawła, Onezym stał się chrześcijaninem (List do Filemona w. 10), dlatego chciał, aby Filemon przyjął go jako brata w Chrystusie, a nie jako zbiegłego niewolnika.
Kluczowe wersety:
List do Filemona w. 6, „Aby wiara twoja, którą wyznajesz wespół z nami, pogłębiła poznanie wszelkich dobrodziejstw, jakie mamy w Chrystusie.”
List do Filemona w. 16, „I to już nie jako sługę, ale więcej niż sługę, bo jako brata umiłowanego, zwłaszcza dla mnie, a tym bardziej dla ciebie, tak według ciała, jak i w Panu.”
List św. Filemona w. 18, „A jeżeli ci jakąś szkodę wyrządził albo jest ci coś winien, mnie to przypisz.”
Krótkie podsumowanie:
Paweł ostrzegał właścicieli niewolników, że ponoszą odpowiedzialność względem nich, a niewolnikom wskazywał, że będąc ludźmi obdarzonymi moralnością, powinni mieć bojaźń przed Bogiem. W Liście do Filemona Paweł nie potępił niewolnictwa, lecz przedstawił Onezyma jako brata w Chrystusie, a nie jako niewolnika. Gdy właściciel odnosił się do niewolnika jako brata w Chrystusie, to wówczas niewolnik zdobywał pozycję w której jego prawny tytuł niewolnika nie miał takiego znaczenia. Wczesny kościół nie uderzał bezpośrednio w kwestię niewolnictwa, ale położył fundament do tworzenia nowej relacji między właścicielem a niewolnikiem. Paweł starał się pojednać Filemona z Onezymem, podkreślając w tym znaczenie chrześcijańskiej miłości. Tylko dzięki światłu ewangelii instytucja niewolnictwa została zniesiona.
Powiązania:
Prawdopodobnie w żadnej innej księdze Nowego Testamentu nie ma tak pięknie przedstawionego obrazu prawa i łaski. Zarówno Prawo Rzymskie jak i Prawo Mojżeszowe Starego Testamentu dawało Filemonowi przywilej, aby ukarać zbiegłego niewolnika, który był też jego własnością. Lecz przymierze łaski przez Pana Jezusa Chrystusa sprawiło, że zarówno pan jak i niewolnik mogą oprzeć swą relację na miłości prowadzącej do równości w ciele Chrystusa.
Zastosowanie praktyczne:
Pracodawcy, przywódcy polityczni, zarządcy korporacji oraz rodzice powinni zastosować nauczanie Pawła i traktować swoich chrześcijańskich pracowników, współpracowników czy członków rodzin jako członków Ciała Chrystusa. Chrześcijanie we współczesnym społeczeństwie nie mogą postrzegać swoich pomocników jako narzędzi, które mogą wykorzystać do spełniania swoich ambicji, lecz dostrzegać w nich braci i siostry w Chrystusie, których należy traktować z miłością. Poza tym, wszyscy przywódcy chrześcijańscy muszą rozumieć, że Bóg czyni ich odpowiedzialnymi za właściwe traktowanie tych, którzy u nich pracują, bez względu na to czy są oni chrześcijanami czy nie. W końcu będą musieli zdać sprawę z tego przed Bogiem (Kolosan 4.1).
