Câu hỏi
Chúng ta có thể học được gì từ cuộc đời của Phao-lô? Phao-lô là ai?
Trả lời
Chúng ta có thể học được nhiều điều từ cuộc đời của sứ đồ Phao-lô. Khác xa với mức bình thường, Phao-lô được trao cơ hội để làm những điều phi thường cho Vương quốc của Đức Chúa Trời. Câu chuyện của Phaolô là câu chuyện về sự cứu chuộc trong Chúa Giê-su Christ và là lời chứng rằng không ai vượt quá ân sủng cứu độ của Chúa. Tuy nhiên, để có được cái nhìn toàn diện về con người này, chúng ta phải xem xét mặt tối của ông và những gì ông đã tượng trưng trước khi trở thành “Sứ đồ của Ân điển”. Cuộc đời ban đầu của Phao-lô được đánh dấu bằng lòng nhiệt thành tôn giáo, bạo lực tàn bạo và sự bắt bớ không ngừng hội thánh đầu tiên. May mắn thay, những năm cuối đời của Phao-lô cho thấy sự khác biệt rõ rệt khi ông sống cuộc đời mình cho Đấng Christ và cho sự phát triển của Vương quốc Ngài.
Phao-lô thực sự được sinh ra với cái tên Sau-lơ. Ông sinh ra tại Tạt-sơ trong xứ Si-li-si vào khoảng năm 1–5 sau Công nguyên tại một tỉnh ở góc đông nam của Tersous, Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay. Ông thuộc dòng dõi Bên-gia-min và tổ tiên là người Do Thái (Phi-líp 3:5–6). Cha mẹ ông là những người Pha-ri-si— là những người Do Thái theo chủ nghĩa dân tộc nhiệt thành và tuân thủ nghiêm ngặt Luật Môi-se—những người tìm cách bảo vệ con cái họ khỏi “sự lây nhiễm” từ người ngoại. Bất cứ thứ gì bằng tiếng Hy Lạp đều bị xem thường trong gia đình Sau-lơ, tuy nhiên ông có thể nói được tiếng Hy Lạp và tiếng La-tinh. Gia đình ông chắc hẳn đã nói tiếng Aramaic, một dạng ngôn ngữ bắt nguồn từ tiếng Do Thái, là ngôn ngữ chính thức của người Giu-đa. Gia đình Sau-lơ là công dân La Mã nhưng xem Giê-ru-sa-lem là một thành phố thật sự thiêng liêng và thánh khiết (Công vụ 22:22-29).
Ở tuổi mười ba, Sau-lơ được gửi đến Pa-lét-tin để học hỏi từ một giáo sĩ Do Thái tên là Ga-ma-li-ên, người đã dạy Sau-lơ thông thạo lịch sử Do Thái, các Thánh vịnh và các sách tiên tri. Việc học của ông tiếp tục trong năm hoặc sáu năm khi Sau-lơ học những điều như mổ xẻ Kinh Thánh (Công vụ 22:3). Chính trong thời gian này, ông đã phát triển phong cách giảng dạy hỏi đáp mà thời cổ đại gọi là “chỉ trích”. Phương pháp diễn đạt này đã giúp các thầy thông giáo Do Thái tranh luận về những điểm tốt hơn của luật Do Thái để bảo vệ hoặc truy tố những người vi phạm luật. Sau-lơ tiếp tục trở thành một luật sư, và tất cả các dấu hiệu đều cho thấy ông trở thành thành viên của Tòa Công Luận, Tòa án Tối cao Do Thái gồm 71 người cai trị đời sống và tôn giáo của người Do Thái. Sau-lơ nhiệt thành vì đức tin của mình và đức tin này không cho phép thỏa hiệp. Chính lòng nhiệt thành này đã đưa Sau-lơ đi vào con đường tôn giáo cực đoan.
Trong Công Vụ Các Sứ Đồ 5:27–42, Phi-e-rơ đã biện hộ cho phúc âm và Chúa Giê-su trước Tòa Công Luận, điều mà Sau Lơ chắc chắn đã nghe thấy. Ga-ma-li-ên cũng có mặt và đưa ra thông điệp nhằm xoa dịu hội đồng và ngăn họ ném đá Phi-e-rơ. Sau-lơ có thể cũng có mặt tại phiên tòa xét xử Ê-tiên. Ông đã có mặt để ném đá và giết chết Ê-tiên; ông giữ áo của những người ném đá (Công vụ 7:58). Sau cái chết của Ê-tiên, “Hội thánh ở thành Giê-ru-sa-lem gặp cơn bắt bớ dữ tợn” (Công vụ 8:1). Sau-lơ quyết tâm tiêu diệt những người theo đạo Cơ Đốc, theo đuổi một cách tàn nhẫn vì tin rằng mình đang hành động nhân danh Đức Chúa Trời. Có thể cho rằng, không có ai đáng sợ hay độc ác hơn một kẻ khủng bố tôn giáo, đặc biệt khi hắn tin rằng mình đang làm theo ý muốn của Chúa bằng cách giết hại những người vô tội. Đây chính xác là bản chất của Sau-lơ người Tạt-sơ: một kẻ khủng bố tôn giáo. Công vụ 8:3 nói: “Sau-lơ làm tàn hại Hội thánh: sấn vào các nhà, dùng sức mạnh bắt đàn ông đàn bà mà bỏ tù”.
Đoạn quan trọng trong câu chuyện của Phao-lô là Công vụ 9:1–22, kể lại cuộc gặp gỡ của Phao-lô với Chúa Giê-su Christ trên đường từ Giê-ru-sa-lem đến Đa-mách, một hành trình dài khoảng 150 dặm. Sau-lơ vô cùng tức giận trước những gì mình đã chứng kiến và nổi cơn thịnh nộ giết người chống lại những người theo đạo Cơ Đốc. Trước khi lên đường, ông đã xin thầy tế lễ thượng phẩm cấp thư cho các nhà hội ở Đa-mách, xin phép giải bất kỳ Cơ-Đốc nhân nào (những người theo “Đạo”, như họ được biết đến) trở lại Giê-ru-sa-lem để giam cầm họ. Trên đường đi, Sau-lơ bị ánh sáng chói lọi từ trời chiếu vào khiến ông ngã úp mặt xuống đất. Ông nghe thấy những lời: “Hỡi Sau-lơ, Sau-lơ, sao ngươi bắt bớ ta? Người thưa rằng: Lạy Chúa, Chúa là ai? Chúa phán rằng: Ta là Giê-su mà ngươi bắt bớ” (câu 4–5). Ngoài ra, đây có thể không phải là lần đầu tiên Sau-lơ gặp Chúa Giê-su, vì một số học giả cho rằng chàng trai trẻ Sau-lơ có thể đã biết về Chúa Giê-su và có thể đã thực sự chứng kiến cái chết của Ngài.
Kể từ giây phút đó, cuộc sống của Sau-lơ bị đảo lộn. Ánh sáng của Chúa đã làm ông bị mù mắt, và ông phải dựa vào những người bạn đồng hành của mình để tiếp tục đi. Theo chỉ dẫn của Chúa Giê-su, Sau-lơ tiếp tục đến Đa-mách để liên lạc với một người tên A-na-nia, người này ban đầu rất ngần ngại khi gặp Sau-lơ vì biết Sau-lơ mang tiếng là kẻ gian ác. Nhưng Chúa đã nói với A-na-nia rằng Sau-lơ là “một đồ dùng đã được chọn” để mang danh Ngài đến trước mặt dân ngoại, các vua và con cái Y-sơ-ra-ên (Công vụ 9:15) và sẽ phải chịu đau khổ vì làm như vậy (Công vụ 9:16). A-na-nia làm theo chỉ dẫn của Chúa và tìm thấy Sau-lơ, người được ông đặt tay và kể cho ông nghe về sự nhìn thấy Chúa Giê-su Christ. Qua lời cầu nguyện, Sau-lơ nhận được Đức Thánh Linh (Công vụ 9:17), được sáng mắt và chịu báp-têm (Công vụ 9:18). Sau-lơ lập tức vào các nhà hội và tuyên bố Chúa Giê-su là Con Đức Chúa Trời (Công vụ 9:20). Dân chúng ngạc nhiên và nghi ngờ vì danh tiếng của Sau-lơ đã được nhiều người biết đến. Người Do Thái nghĩ rằng ông đến để bắt các Cơ-Đốc nhân (Công vụ 9:21), nhưng thực ra ông đã tham gia cùng họ. Sự dạn dĩ của Sau-lơ càng gia tăng khi người Do Thái sống ở Đa-mách bối rối trước những lập luận của Sau-lơ chứng minh rằng Chúa Giê-su là Đấng Christ (Công vụ 9:22).
Sau-lơ đã dành thời gian ở Ả Rập, Đa-mách, Giê-ru-sa-lem, Syria và quê hương Si-li-si của ông, còn Ba-na-ba tranh thủ sự giúp đỡ của ông để giảng dạy những người trong hội thánh ở An-ti-ốt (Công vụ 11:25). Điều thú vị là những Cơ Đốc nhân bị đuổi ra khỏi xứ Giu-đê do sự bắt bớ xảy ra sau cái chết của Ê-tiên đã thành lập nên hội thánh đa sắc dân này (Công vụ 11:19–21).
Sau-lơ thực hiện chuyến hành trình truyền giáo đầu tiên trong ba chuyến đi vào cuối những năm 40 sau Công Nguyên. Khi dành nhiều thời gian hơn ở các khu vực dân ngoại, Sau-lơ bắt đầu dùng tên La Mã là Phao-lô (Công vụ 13:9). Phao-lô đã viết nhiều sách Tân Ước. Hầu hết các nhà thần học đều đồng ý rằng ông đã viết sách Rô-ma, 1 và 2 Cô-rinh-tô, Ga-la-ti, Phi-líp, 1 và 2 Tê-sa-lô-ni-ca, Phi-lê-môn, Ê-phê-sô, Cô-lô-se, 1 và 2 Ti-mô-thê, và Tít. Mười ba “bức thư” (thư tín) này tạo nên “Quyền tác giả của Phao-lô” và là nguồn thần học chính của ông. Như đã lưu ý trước đó, sách Công vụ cho chúng ta cái nhìn lịch sử về cuộc đời và thời đại của Phao-lô. Sứ đồ Phao-lô đã dành cả cuộc đời để rao giảng về Chúa Giê-su Christ phục sinh trên khắp thế giới La Mã, ông thường gặp nguy hiểm lớn về mặt cá nhân (2 Cô-rinh-tô 11:24–27). Người ta cho rằng Phao-lô đã chết như một vị tử đạo vào khoảng giữa đến cuối những năm 60 sau Công Nguyên ở Rô-ma.
Vậy chúng ta có thể học được gì từ cuộc đời sứ đồ Phao-lô? Trước tiên, chúng ta biết rằng Đức Chúa Trời có thể cứu bất cứ ai. Câu chuyện đáng chú ý của Phao-lô lặp lại mỗi ngày khi những người tội lỗi, tan vỡ trên khắp thế giới được biến đổi bởi ân điển cứu rỗi của Đức Chúa Trời trong Chúa Giê-su Christ. Một số người trong số này đã làm những điều hèn hạ đối với người khác, trong khi một số khác chỉ cố gắng sống một cuộc sống đạo đức với suy nghĩ rằng Chúa sẽ mỉm cười với họ vào ngày phán xét. Khi đọc câu chuyện về Phaolô, chúng ta ngạc nhiên rằng Đức Chúa Trời lại cho phép một kẻ cực đoan tôn giáo lên thiên đàng, kẻ đã sát hại những phụ nữ và trẻ em vô tội. Ngày nay, chúng ta có thể coi những kẻ khủng bố hoặc những tội phạm khác không đáng được cứu chuộc vì tội ác chống lại loài người của chúng quá lớn. Câu chuyện về Phao-lô là một câu chuyện có thể được kể ngày nay – ông không xứng đáng có được cơ hội thứ hai trong mắt chúng ta, nhưng Chúa đã ban cho ông lòng thương xót. Sự thật là mọi người đều quan trọng đối với Đức Chúa Trời, từ người “tốt, đứng đắn”, người bình thường đến người “xấu xa, hiểm độc”, suy đồi. Chỉ có Chúa mới có thể cứu một linh hồn khỏi địa ngục.
Thứ hai, chúng ta học được từ cuộc đời của Phao-lô rằng bất cứ ai cũng có thể trở thành nhân chứng khiêm nhường nhưng mạnh mẽ cho Chúa Giê-su Christ. Có thể cho rằng, không có nhân vật nào khác trong Kinh Thánh tỏ ra khiêm nhường hơn khi chia sẻ Phúc âm của Chúa Giê-su Christ như Phao-lô. Công vụ 20:19 cho chúng ta biết rằng ông “hầu việc Chúa cách khiêm nhường, phải nhiều nước mắt, và ở giữa sự thử thách mà người Giu-đa đã lập mưu hại”. Trong Công vụ 28:31, Phao-lô chia sẻ tin lành về Chúa Giê-su Christ: ông “giảng về nước Đức Chúa Trời, và dạy dỗ về Đức Chúa Giê-su Christ cách tự do trọn vẹn,chẳng ai ngăn cấm”. Phao-lô không ngại nói cho người khác biết những gì Chúa đã làm cho ông. Sứ đồ Phaolô đã dành trọn cuộc đời mình, từ hoán cải đến chịu tử đạo, làm việc không mệt mỏi cho Nước Đức Chúa Trời.
Cuối cùng, chúng ta biết rằng bất cứ ai cũng có thể đầu phục hoàn toàn Chúa. Phao-lô đã hoàn toàn cam kết với Đức Chúa Trời. Trong Phi-líp 1:12-14, Phao-lô đã viết từ trong tù: “Hỡi anh em, tôi muốn anh em biết rằng điều xảy đến cho tôi đã giúp thêm sự tấn tới cho đạo Tin Lành, đến nỗi chốn công đường và các nơi khác đều rõ tôi vì Đấng Christ mà chịu xiềng xích. Phần nhiều trong anh em nhân tôi bị xiềng xích mà có lòng tin rất lớn trong Đấng Christ, dám truyền đạo Đức Chúa Trời chẳng sợ hãi gì”. Bất chấp hoàn cảnh của mình, Phao-lô vẫn ca ngợi Chúa và liên tục chia sẻ tin lành (xem thêm Công vụ 16:22–25 và Phi-líp 4:11–13). Qua những khó khăn và đau khổ của mình, Phao-lô biết được kết quả của một cuộc sống tốt đẹp cho Đấng Christ. Ông đã phó thác trọn vẹn cuộc đời mình, tin cậy Chúa trong mọi sự. Ông viết: “Vì Đấng Christ là sự sống của tôi, và sự chết là điều ích lợi cho tôi vậy” (Phi-líp 1:21). Chúng ta có thể đưa ra yêu cầu tương tự không?
English
Chúng ta có thể học được gì từ cuộc đời của Phao-lô? Phao-lô là ai?
