Câu hỏi
Sử thuyết tiền thiên hy niên là gì?
Trả lời
Sử thuyết tiền thiên hy niên và thuyết tiền thiên hy niên định kỳ là hai hệ thống khác nhau của thuyết mạc thế (lai thế học). Dưới đây là một vài ví dụ về sự khác biệt giữa hai thuyết:
Sử thuyết tiền thiên hy niên dạy rằng hội thánh đã được nói đến trong mạc khải của lời tiên tri thời Cựu Ước, trong khi thuyết định kỳ (giai đoạn thần thị thuyết) dạy rằng hội thánh hầu như không đuợc đề cập đến bởi các tiên tri thời Cựu Ước.
• Sử thuyết tiền thiên hy niên dạy rằng thời đại ân sủng hiện tại đã được báo truớc (tiên đoán) trong Cựu Ước. Thuyết định kỳ thì cho rằng thời đại hiện nay là không lường trước được trong Cựu Ước và do đó, đây là một "dấu ngoặc đơn tuyệt vời" trong lịch sử được giới thiệu bởi vì người Do Thái đã chối bỏ vương quốc.
Sử thuyết tiền thiên hy niên dạy một ngàn năm đến sau khi Đấng Christ trở lại lần hai nhưng không chú trọng nhiều đến việc phân chia các thời kỳ lịch sử khác. Thông thường, thuyết định kỳ dạy thời kỳ được chia thành bảy kỳ. Thời đaị hiện nay là kỳ thứ sáu theo sự phân chia.
Sử thuyết tiền thiên hy niên là hậu đaị nạn (Hội Thánh được cất lên sau 7 năm Đại Nạn); thuyết tiền thiên hy niên định kỳ thuờng đi theo quan điểm tiền đaị nạn (Hội Thánh được cất lên trước khi 7 năm Đại Nạn đến).
Do đó, quan điểm tiền thiên hy niên về thời kỳ kết thúc được đưa ra theo hai cách khác nhau: sử thuyết tiền thiên hy niên và thuyết tiền thiên hy niên định kỳ. Kinh Thánh chứa đựng nhiều lời tiên tri về tương lai, với Tân Ước nói bao quát về sự trở lại thế gian của Chúa Giê-su. Ma-thi-ơ đoạn 24, phần lớn sách Khải Huyền và 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:16-18 (Hội Thánh được cất lên và gặp Chúa Giê-su giữa không trung) là những tài liệu tham khảo nổi bật hơn hết về sự trở lại lần hai.
Sử thuyết tiền thiên hy niên được tán thành bởi phần lớn các Cơ Đốc nhân trong ba thế kỷ đầu tiên của kỷ nguyên Cơ Đốc giáo. Nhiều vị linh mục của giáo hội như Ireneaus, Papias, Justin Martyr, Tertullian, Hippolytus và những người khác đã dạy rằng sẽ có một vương quốc hữu hình của Đức Chúa Trời trên đất sau khi Đấng Christ trở lại. Sử thuyết tiền thiên hy niên đã dạy rằng kẻ chống Chúa (Antichrist) sẽ xuất hiện trên thế gian và bảy năm đại nạn sẽ bắt đầu. Tiếp theo sẽ là sự vui mừng (sự cất lên của Hội thánh), và rồi Chúa Giêsu và hội thánh của Ngài sẽ trở lại thế gian để cai trị trong một ngàn năm. Những người trung tín sẽ hưởng sự sống đời đời ở thành Jerusalem mới.
Khi Cơ Đốc giáo trở thành tôn giáo chính thức của La-mã vào thế kỷ thứ tư, nhiều thứ bắt đầu thay đổi, bao gồm cả việc chấp nhận sử thuyết tiền thiên hy niên. Thuyết vô thiên hy niên sớm trở thành học thuyết thịnh hành của Giáo hội Công giáo La Mã.
Một trong những người theo sử thuyết tiền thiên hy niên có ảnh hưởng nhất là George Eldon Ladd, một học giả truyền bá Phúc âm Tân Ước và giáo sư thần học và bình luận Kinh thánh Tân Ước tại Chủng viện Thần học Fuller. Chính nhờ công việc của Ladd, mà sử thuyết tiền thiên hy niên đã đạt được sự tôn trọng và phổ biến về mặt học thuật giữa các nhà thần tin lành chính thống và các nhà thần học cải cách của thế kỷ XX. Những người theo sử thuyết tiền thiên hy niên nổi tiếng khác bao gồm Walter Martin; John Warwick Montgomery; J. Barton Payne; Henry Alford, một học giả nổi tiếng Hy Lạp; và Theodor Zahn, một học giả Tân Ước người Đức.
Sử thuyết tiền thiên hy niên là một hệ thống lai thế học (thuyết mạc thế) có sự hỗ trợ trong cộng đồng Tin lành. Nói chung, tất cả những nhà thần học tiền thiên hy niên đều dạy rằng đại nạn đến trước 1.000 năm bình an khi tất cả sống dưới quyền tể trị của Đấng Christ. Sau đó, trong một trận chiến ngắn, cuối cùng, Satan bị chế ngự vĩnh viễn. Thời kỳ hội thánh được cất lên liên quan đến các sự kiện khác là một trong những khác biệt chính giữa sử thuyết tiền thiên hy niên và thuyết tiền thiên hy niên định kỳ .
English
Sử thuyết tiền thiên hy niên là gì?
