Հարց
Արդյոք անիհիլացիոնիզմն ունի՞ աստվածաշնչյան հիմք:
Պատասխան
Անիհիլացիոնիզմը հավատալիք է, ըստ որի անհավատները հավիտենության մեջ չեն տանջվելու, այլ մահից հետո դադարելու են գոյություն ունենալ։ Շատերի համար անիհիլացիոնիզմը գրավիչ հավատալիք է, քանի որ մերժում է հավիտենությունը տանջանքի վայրում անցկացնելու գաղափարը։ Թեև Աստվածաշնչում կան մեջբերումներ, որոնք առաջին հայացքից պաշտպանում են անիհիլացիոնիզմի մոտեցումը, սակայն մի փոքր ավելի ուշադիր ուսումնասիրությունը պարզորեն բացահայտում է, որ անհավատների մահից հետո իրողության մասին Աստվածաշնչի ուսուցումը հստակ խոսում է հավիտենական տանջանքի իրողության մասին։ Անիհիլացիոնիզմի հավատալիքը արդյունք է հետևյալ վարդապետությունների կամ դրանցից մեկի հարցում թյուրըմբռնման՝ 1) մեղքի հետևանքները, 2) Աստծո արդարությունը, 3) դժոխքի իրողությունը։
Դժոխքի իրողության առումով անիհիլացիոնիստները սխալ են ընկալում կրակե լճի իմաստը։ Ակնհայտ է, որ եթե մարդուն նետեն վառվող լավայով լի մի լճի մեջ, ապա նա պարզապես կոչնչանա։ Սակայն Աստվածաշնչում նկարագրվող կրակե լիճը և՛ ֆիզիկական, և՛ հոգևոր իրողություն է։ Ոչ միայն մարդկային մարմինն է այնտեղ գցվելու, այլ մարդու թե՛ մարմինը, թե՛ շունչը և թե՛ հոգին։ Հոգևոր բնույթը չի կարող ոչնչանալ ֆիզիկական կրակի մեջ։ Եվ չփրկված մարդիկ հետագայում հարություն են առնելու այնպիսի մարմիններով, որոնք պատրաստված են հավիտենության համար ճիշտ այնպես, ինչպես հավատացյալներին է նմանատիպ մարմին տրվելու (Հայտնություն 20․13, Գործք 24․15)։ Այս մարմինները պատրաստված են հավիտենական կյանքի համար։
Հավիտենությունը մեկ այլ հասկացություն է, որը սխալ է ընկալվում անիհիլացիոնիստների կողմից։ Նրանք ճիշտ են այն հարցում, որ հունարեն այոնիոն բառը, որը սովորաբար թարգմանվում է որպես «հավիտենություն», իր սահմանմամբ նման իմաստ չի կրում։ Այն վերաբերում է «տարիքին» կամ «էոն»-ին, որը վերաբերում է որոշակի ժամանակահատվածի։ Սակայն Նոր Կտակարանում հստակ է, որ այոնիոն բառը երբեմն կիրառվում է հավիտենությունը բնութագրելու համար։ Հայտնություն 20․10 խոսքը անդրադառնում է սատանային, գազանին և սուտ մարգարեին կրակե լճի մեջ գցելու փաստին, որտեղ նրանք «գիշերուզօր պիտի չարչարվեն հավիտյանս հավիտենից»։ Պարզ է, որ կրակե լճի մեջ գցվելուց հետո նրանք չեն ոչնչանում ու չեն դադարում գոյություն ունենալ։ Իսկ ինչո՞ւ պետք է անհավատների ճակատագիրն այլ լինի (Հայտնություն 20․14-15)։ Դժոխքի հավիտենական լինելու ամենահամոզիչ փաստարկը նկարագրված է Մատթեոս 25․46 խոսքում․ «Եվ նրանք կգնան դեպի հավիտենական տանջանք, իսկ արդարները՝ հավիտենական կյանք»։ Այս խոսքում հավատացյալների և անհավատների հավիտենական ճակատագիրը նկարագրելու համար միևնույն բառն է օգտագործված։ Եթե անհավատները միայն որոշակի «ժամանակով» պիտի տանջվեն, ապա ուրեմն արդարները նույնպես ընդամենը որոշակի «ժամանակով» են Երկինք մտնելու։ Իսկ եթե հավատացյալների հարցում համոզված ենք, որ նրանք Երկնքում են լինելու հավիտյան, ապա ուրեմն նաև անհավատներն են դժոխքում ողջ հավիտենությունն անցկացնելու։
Անիհիլացիոնիստների կողմից հաճախակի բերվող դժոխքի հավիտենական բնույթի հակափաստրակներից է այն, թե անարդար է սահմանափակ քանակի մեղքեր գործելու համար Աստծո կողմից անհավատներին հավիտենական տանջանքի ուղարկելը։ Նրանք պնդում են, թե անարդար է ասենք 70 տարի մեղքի կյանքով ապրած մարդուն մի ամբողջ հավիտենություն տանջվելու պատիժ սահմանելը։ Այս պնդման պատասխանն այն է, որ մեղքն իր մեջ հավիտենական հետևանքներ է կրում, քանի որ այն հանցանք է հավիտենական Աստծո հանդեպ։ Երբ Դավիթ թագավորը շնության ու մարդասպանության մեղք գործեց, հետևյալ խոսքերն ասաց․ «Միայն քո դեմ մեղանչեցի և քո աչքի առաջ չարիք գործեցի, որպեսզի դու արդար լինես խոսքերում և մաքուր լինես քո դատաստանի մեջ» (Սաղմոս 51․4)։ Դավթի մեղքը Բերսաբեի և Ուրայի դեմ էր։ Ինչպե՞ս կարող էր Դավիթը պնդել, որ միայն Աստծո դեմ է մեղանչել։ Նա գիտակցում էր, որ բոլոր մեղքերն, ի վերջո, Աստծո դեմ են գործվում։ Աստված անսահման ու հավիտենական Էակ է։ Որպես հետևանք, Նրա դեմ գործված բոլոր մեղքերն արժանի են հավիտենական պատժի։ Խնդիրը մեր գործած մեղքերի ժամանակահատվածը չէ, այլ Աստծո բնույթը, Ում հանդեպ մենք գործել ենք մեղքը։
Անիհիլացիոնիզմի ավելի անձնական ու զգացմունքային փաստարկ պարունակող պնդումն այն է, որ մարդը չի կարող Երկնքում իրեն երջանիկ զգալ, եթե գիտի, որ իր սիրելիները հավիտենական տանջանքների մեջ են դժոխքում։ Սակայն երբ մենք Երկինք մտնենք, մենք ոչ մի բողոք ու դժգոյություն չենք ունենալու մեր մեջ։ Հայտնություն 21․4 խոսքում կարդում ենք․ «Եվ նրանց աչքերից պիտի սրբի ամեն արտասուք. այլևս մահ չի լինելու, չի լինելու նաև ո՛չ սուգ, ո՛չ աղաղակ, ո՛չ ցավ, որովհետև նախկիններն անցան»։ Եթե մեր սիրելիներից ոմանք չլինեն Երկնքում, ապա մենք ամբողջական համաձայնություն ենք ունենալու նրանց այնտեղ չլինելու փաստի արդարացիության հետ և համոզված ենք լինելու, որ նրանց դատապարտությունը Հիսուս Քրիստոսին որպես իրենց Տեր ու Փրկիչ ընդունելը մերժելու փաստի հետևանք էր (Հովհաննես 3․16, 14․6)։ Անշուշտ, բարդ է սա հասկանալը, սակայն մենք չենք վրդովվելու, երբ մեր սիրելիներից ոմանց չտեսնենք Երկնքում։ Մեր կոնտրոնացումը չպետք է լինի այն, թե ինչպես ենք Երկինքը վայելելու, եթե այնտեղ չլինեն մեր սիրելիները, այլ թե ինչ անենք, որպեսզի նրանք հավատան Քրիստոսին ու լինեն այնտեղ։
Դժոխքը, հավանաբար, այն հիմնական պատճառն էր, որը դրդեց Աստծուն, որպեսզի Նա ուղարկի Հիսուսի Քրիստոսին մեր մեղքերի գինը սեփական մահով վճարելու համար։ Մահից հետո գոյության դադարելը այնքան էլ սարսափելի մի բան չէ, ինչը չենք կարող պնդել հավիտենական տանջանքի վերաբերյալ։ Հիսուսի մահը անսահման մեծ գին էր, որի շնորհիվ վճարվեց մեր մեղքի անսահման մեծ պարտքը, որպեսզի մենք՝ Նրան հավատացողներս, ստիպված չլինենք վճարելու այդ պարտքը դժոխքում հավիտյան տանջվելու միջոցով (Բ Կորնթացիս 5․21)։ Երբ հավատում ենք Հիսուս Քրիստոսին, մենք փրկվում ենք, ներվում, մաքրվում և ընդունում Երկնքում հավիտենական տուն ունենալու խոստումը։ Իսկ եթե մերժում ենք Աստծո առաջարկած հավիտենական կյանքի պարգևը, ապա այդ որոշման արդյունքում կրելու ենք դրա հավիտենական հետևանքները։
English
Արդյոք անիհիլացիոնիզմն ունի՞ աստվածաշնչյան հիմք:
