Hapot
Ano kaipuhan kan Kristyano na sunudon na katogonan sa Lumang Tipan?
Simbag
Kaipuhan tang maaraman na an katogonan sa Lumang Tipan itinao para sa nasyon kan Israel, bakong sa mga Kristyano. Nagkapira sa mga katogonan an itinao sa mga Israelita tanganing maaraman ninda kun pano mag sunod asin makatao nin kaogmahan sa Dios (halimbawa an Sampulong Togon). An ibang katogonan man itinao sa mga Israelita tanganing makanood sinda kun pano magsamba sa Dios asin kun pano mag atang para sa kasalan (Pagatang nin Sakripisyo). An ibang katogonan itinao tanganing an mga Israelita magkaigwa nin kaibahan sa ibang nasyon (an katogonan sa pagkakan asin pag bado). Mayo sa mga katogonan sa Lumang Tipan an nag gagakod sa mga Kristyano ngunyan. Kan si Hesus magadan sa Krus, tinuldukan niya na an mga katogonan kan Lumang Tipan. (Roma 10:4; Galacia 3:23-25; Efeso 2:15).
Mantang tinuldukan na ni Hesus ang katogonan kan Lumang Tipan, kita ngunyan nasa irarom na kan katogonan ni Hesus (Galacia 6:2), na iyo an “mamotan mo an Kagurangnan mong Dios sa bilog mong puso, asin sa bilog mong kalag, patin sa bilog mong isip...asin mamotan mo an saimong kataed siring sa saimo man sana” (Mateo 22:37-39). Kun kita nagsusunod kan duwang katogonan na ini, nasusunod ta an gabos na hinahagad ni Kristo sato: “An duwang pagboot na ini nakakasakop kan bilog na katogonan, asin kan mga profeta” (Mateo 22:40). Tandaan ta ini, dai nangangahulugan na an katogonan sa Lumang Tipan dai nang pakinabang satuya ngunyan. Kadakol na katogonan sa Lumang Tipan na yaon sa kategoriya kan “mamoot sa Dios” asin “mamoot sa satuyang kapwa.” An katogonan kan Lumang Tipan magayon na giya tanganing maaraman ta kun pano mamotan an Dios asin an satuyang kataed. Sa parehong paagi, sala man na sabihon ta na an katogonan sa Lumang Tipan aplikable sa mga Kristyano ngunyan. An katogonan sa Lumang Tipan saro, (Santiago 2:10). Gabos aplikable o mayong aplikable. Kun ginibo na ni Hesus an ibang katogonan, arog kan atang nin sakripisyo, ginibo niya na an gabos na katogonan.
“Huli ta ini iyo an pagkamoot nin Dios, na kita magotob kan saiyang mga togon: asin an saiyang mga togon bakong magabat”(1 Juan 5:3). Si gabos na katogonan sa Lumang Tipan yaon sa Sampulong Togon. Siyam sa Sampolong Togon malinaw na inuuru-otro sa Bagong Tipan (gabos maliban sa katogonan manongod sa Aldaw nin Sabbath). Kun namomoot kita sa Dios, dai kita masamba sa mga dios-diosan o ma luhod sa mga idolo. Kun namomoot kita sa satuyang mga kataed, dai ta sinda gagadanon, dai kita maputik sa sainda, dai ta sinda lolokohon asin dai ta sinda hahabunan. An katoyohan kan katogonan sa Lumang Tipan iyo an ipahiling sa tawo an saindang kaluhayaan asin dai nin kakayahan na magsonod kan katogonan asin itukdo kita sa pangangaipo ki Hesu-Kristo bilang satuyang Paraligtas (Roma 7:7-9; Galacia 3:24). An katogonan sa Lumang Tipan dai tinao kan Dios tanganing magin katogonan para sa gabos na tawo para sa gabos na panahon. Kaipuhan tang mamotan an Dios asin mamotan an satuyang mga kataed. Kun susunodon ta an duwang katogonan na iyan, magigibo ta an gabos na hinahagad sa satuya kan Dios.
English
Ano kaipuhan kan Kristyano na sunudon na katogonan sa Lumang Tipan?
