Pamangkot
Ano ang ginatudlo sang Bibliya tuhoy sa Trinidad? Biblikal bala ini nga doktrina?
Sabat
Ang isa sa mga kamaturuan sang Kristianismo nga mabudlay ipaliwanag/isaysay/i-eksplinar amo ang Trinity ukon Trinidad. Wala gid sang sampat nga pamaagi para masaysay ini sang maayo/klaro. Isa ka Biblikal nga tudlo ang Trinidad nga imposible/mabudlay nga maintindihan sang isa ka tawo. Ang Dios puno sang himaya kag makatilingala nga mga butang, lubos ang Iya nga kaalam kaysa sa atun, amo gani nga wala gid kita sang abilidad/kakahayan nga maintiendihan gid natun Sya sang tanan/lubos. Ginatudlo sang Bibliya nga ang Amay Dios, Ang Anak Dios, kag ang Balaan nga Espiritu Dios. Ginatudlo man sang Bibliya nga may isa ka Dios lang. Bisan pa naintindihan natun ang relasyon sang tatlo ka persona sang Trinidad sa tagsa-tagsa, indi gihapon ini makaya nga intindihon sang isa ka isip sang tawo. Apang indi boot silingon, nga indi na ini matuod ukon wala ini ginatudlo sang Bibliya.
Dapat ibutang sa huna-huna sang isa ka magtutuon nga ang pulong/termino “Trinidad” wala gingamit sa Kasulatan. Ini isa ka termino/pulong nga gingamit sang mga teologo para ipakilala/ipakita ang Dios nga may ara sang tatlo ka persona nga pareho wala sang katapusan, pareho sa pagpamalagi nga nagapakilala/nagbuo sa Dios. Kinahanglan nga intindihon nga wala ginatudlo sang Bibliya ang ano man nga klasi nga pamaagi nga may tatlo ka Dios. Ang katudluan sang Trinity/Trinidad nga may isa ka Dios sa tatlo ka persona. Wala sang mali sa pag-gamit sang termino/pulong nga “Trinidad” tungod nagatumbas ini sa mga pulong nga “tatlo nga nagapamalagi, pareho wala sang katapusan nga mga persona sa isa ka Dios”. Kun ang pag-intindi sa sini nga doktrina isa ka problema para sa imo, huha-hunaa ini: ang pulong/termino nga lolo indi makita ukon wala ginagamit sa Bibliya. Sa pihak sina, nahibaloan natun nga may ara sang mga lolo sa Bibliya. Si Abraham lolo ni Jacob. Amo ini nga indi ka dapat malibogan sa pulong/termino nga “Trinidad”. Ang importante sa tanan nga ang kosepto/katudluan sang termino/pulong nga “Trinidad” makita sa Balaan nga Kasulatan.
Para maibsan kag matahaw ang imo nga pagduda, ari ang mga bersikulo sa Bibliya nga naga-tuhoy sa Trinidad.
1. May isa ka Dios: Deuteronomio 6: 4; 1 Corinto 8:4; Galacia 3:20; 1 Timoteo 2:5
2. Ang Trinidad ginabuo/gina-isa sang tatlo ka persona. Genesis 1:1; 1:26; 3:22; 11:7; Isaias 6:8; 48:16; 61:1; Mateo 3:16-17; Mateo 28:19; 2 Corinto 13:14. Sa mga bersikulo sa Daan nga Kasugtanan, makatabang ang kaalamon sa lengguaheng Hebreo. Sa Genesis 1:1, ang pangalan sang Dios nga “Elohim” naga-boot silingon sang madamo nga klasi ukon madamo sa gamit. Ang pulong/termino nga ini nagasaad nga ang Dios isa, apang ang gramatiko nag-gamit sang termino/tinaga para ipakita ang kadam-an sang gamit sini. Gingamit man sa Genesis 1:26; 3: 22; 11:7 kag Isaias 6:8, ang madamu nga panghalip sa Dios nga “Natun”. Ang pulong/tinaga nga “Elohim” sa Hebreo nga nagatuhoy sa Dios nagapakita nga ini sobra pa sa duha.
Sa lengguahe nga ingles, may duha lang ka klasi nga titik, isahan kag madamuan. Sa Hebreo, may tatlo ka klasi sang titik: isahan, dalawahan, kag madamuan. Ang dalawahan ginagamit nga pulong/tinaga nga para lang gid sa duha ka mga butang. Sa Hebreo, ang duha ka klasi nga titik ginagamit sa mga butang nga magkapares, pareho sang mata kag mga kamot. Ang pulong/tinaga nga “Elohim” kag ang panghalip nga “Natun” yara sa titik nga madamuan – kag ini sigurado nga sobra pa gid sa duha – kag posible nga naga-tuhoy sa tatlo (Amay, Anak, Balaan nga Espiritu). Sa libro sang Isaias 48:16 at 61:1, ang Anak nagahambal samtang ginatuhoy ang Amay kag Balaan nga Espiritu. Ikumpara ang Isaias 61:1 sa Lucas 4:14-19 para makita nga ang Anak ang nagahambal. Ginapakita sang Mateo 3:16-17 ang pagbautiso kay Hesus. Makita sa mga hitabo nga ang Dios Espiritu nagpanaog para sa Dios Anak samtang ginaproklamar naman sang Dios Amay ang iya nga kabobot-on/sentimiento sa Iya Anak. Ang Mateo 28:19 kag 2 Corinto 13:14 isa ka halimbawa sang tatlo nga pagkalain-lain sang persona sang Trinidad. Ginakilala ang kada meyembro sang Trinidad sa nagkalain-lain nga mga bersikulo sa Bibliya: sa Daan nga Kasugtanan, ang pulong nga “GINOO” lain sa “Ginoo” (Genesis 19:24; Hosea 1:4).
3. Ginahambal sang Kasulatan nga ang “GINOO” may “Anak” (Salmo 2:7, 12; Hulubaton 30:2-4). Ang Espiritu naghalin sa “GINOO” (Numero 27:18) kag naghalin sa “Dios” (Salmo 51:10-12). Ang Dios Anak naghalin sa Dios Amay (Salmo 45:6-7; Hebreo 1:8-9). Sa Bag-ong Kasugtanan, sa libro sang Juan 14:16-17, ginpadayag ni Hesus sa Amay ang nahanungod sa pagpadala sang isa ka “Manugbulig” nga wala sang iban kundi ang Balaan nga Espiritu. Kinahanglan man nga tan-awun ang iban nga mga hitabo sa Ebanghelyo kun sa diin nagapakig-estorya si Hesus sa Dios Amay. Siya bala ang nagapagkig-estorya sa iya nga kaugalingon? Indi! Nagapakig-estorya Siya sa isa pa ka persona sa Trinidad – ang Dios Amay.
4. Dios ang kada miyembro sang Trinidad: Ang Amay, Dios: Juan 6:27; Roma 1:7; 1 Pedro 1:2. Ang Anak, Dios: Juan 1:1, 14; Roma 9:5; Colosas 2:9; Hebreo 1:8; 1 Juan 5:20. Ang Balaan nga Espiritu, Dios: Binuhatan 5:3-4; 1 Corinto 3:16 (ang naga-puyo sa atun amo ang Balaan nga Espiritu) Roma 8:9; Juan 14:16-17; Binuhatan 2:1-4).
5. Ang mga posisyon sang mga persona sang Trinidad: Ginapakita sang Kasulatan nga ang Balaan nga Espiritu nagapasakop/nagapaidalom sa Amay kag sa Anak, kag ang Anak naman nagapasakop/nagapaidalom sa Amay. Ini isa ka sulod/masuok nga relasyon kag indi madilian ang pagka-Dios sang sin-o man sa mga persona sa Trinidad. Tuhoy sa Anak tan-awa ang Lukas 22:42; Juan 5:36; Juan 20:21; 1 Juan 4:14. Tuhoy sa Balaan nga Espiritu tan-awa ang: Juan 14:16; 14:26; 15:26; 16:7 lalo na ang Juan 16:13-14.
6. Ang trabaho sang kada miyembro sang Trinidad: Ang Amay ang ginhalinan ukon may takda sang: 1) Tanan/kalibutan (1 Corinto 8:6; Pahayag 4:11); 2) Balaan nga kapahayagan (Pahayag 1:1); 3) Kaluwasan (Juan 3:16-17); kag 4) trabaho ni Hesus bilang tawo (Juan 5:17; 14:10). Ang Amay ang nagpaumpisa sang tanan nga mga butang, Ang Anak ang nag-ganap kag nagbuhat sang tanan nga mga sumunod nga butang: 1) Ang paglalang kag pagpadayon/pagpanatili sang tanan/kalibutan (1 Corinto 8:6; Juan 1:3; Colossas 1:16-17); 2) Balaan nga kapahayagan (Juan 1:1; Mateo 11:27; Juan 16:12-15; Pahayag 1:1); 3) Sang Kaluwasan (2 Corinto 5:19; Mateo 1:21; Juan 4:4 2). Ginbuhat ini tanan sang Amay sa pamaagi sa Anak nga gumanap ukon nangin papel nga iya katabang. Ang Balaan nga Espiritu naman nga naghalin sa Anak ang gumaganap/nagpamuhat sang mga sunod nga mga butang: 1) Ang paglalang kag pagpadayon/ pagpanatili sang tanan/kalibutan (Genesis 1:2; Job 26:13; Salmo 104:30); 2) Balaan nga kapahayagan (Juan 16:12-15; Efeso 3:5; 2 Pedro 1:21); 3) ang Kaluwasan (Juan 3:6; Titus 3:5; 1 Pedro 1:2); at 4) trabaho ni Hesus bilang tawo (Isaias 61:1; Mga Gawa 10:38).
Ang Amay ang may lalang sining tanan nga mga butang kag ini sa pamaagi sang Balaan nga Espiritu. Wala sa mga kilala nga halimbawa ang makahatag sang ganap kag eksakto nga pagsalarawan sa “Trinidad”. Ang Amay, Anak, kag Balaan nga Espiritu indi lang mga kaparti sang Dios kundi kada isa sa ila Dios. Ang pagsalarawan gamit ang tubig isa ka manami nga halimbawa apang bigo gihapon para i-ekspleyn/ipaliwanag ang “Trinidad”. Ang likido, alisngaw/singaw, kag yelo isa ka mga klasi sang tubig. Ang Amay, Anak, kag Balaan nga Espiritu indi lang isa ka klasi/pigura sang Dios, ang kada isa sa Ila tunay nga Dios. Samtang ini nga mga klasi sang pagsalarawan/pagsaysay nagahatag sa atun sang halimbawa nahanungod sa Trinidad ang nahambal/nahatag nga mga pagsalarawan/pagsaysay indi gihapon makahatag sang eksakto nga pagpaliwanag/pag-eksplinar sa Trinidad. Ang wala’y katapusan nga Dios indi kaya nga ipaliwanag/i-eksplinar sang limitado nga isip sang tawo. Imbes nga ginasentro natun ang atun nga panahon sa pagpaliwanag/pag-eksplinar sa Trinidad, dapat nga isentro natun kag ihatag ang atun nga panahon sa paghimaya, wala’y katapusan, kag pagka-gamhanan sang Dios. “Makatilingala gid ang kaayo sang Dios! Indi ta matungkad ang iya kaalam kag ang iya nahibaluan! Sin-o bala ang makaintiendi sang iya hunahuna kag sang iya mga pamaagi? Pareho sang ginasiling sa Kasulatan, “Sin-o bala ang nakahibalo sang hunahuna sang Ginoo? Sin-o bala ang makatudlo sa iya kon ano ang iya dapat himuon?” (Roma 11:33-34).
English
Ano ang ginatudlo sang Bibliya tuhoy sa Trinidad? Biblikal bala ini nga doktrina?
