Pamangkot
Ano ang ginahambal sang Bibliya tuhoy sa sugal/pagsugal? Sala gid bala ang sugal/pagsugal?
Sabat
Ang sugal/pagsugal isa ka pamaagi nga pagpadamo sang kwarta sa wala sing kasiguraduhan. Wala ginadrekta sang Bibliya ang pagbawal/pagdili tuhoy sa sugal/pagsugal, pagpusta kag mga iban pa. Apang, nag-paandam ang Bibliya nga layuan natun ang paghigugma sa kwarta (1 Timoteo 6:10; Hebreo 13:5). Kag gina-enganyo pa gid kita sang Kasulatan nga layuan ang pag-isip/pagplano/pagtinguha nga mangin manggaranun sa madasig nga pamaagi (Hulubaton 13:11; 23:5, Manugwali 5:10). Konektado ang sugal/pagsugal sa paghigugma sa kwarta/manggad kag madamu nga mga tawo ang nagaka-tental sa sini nga butang tungod ginasaad sini ang pagka-manggaranun sang dayon kag pagkamkam sang kwarta/manggad sa madasig nga pamaagi.
Ano ang sala sa sugal/pagsugal? Ang sugal/pagsugal isa ka mabudlay nga isyu kun kis-a lang ini ginabuhat kag indi perme ukun indi regular kag kun may okasyon lang, apang ini nga butang isa ka pagsayang sang kwarta, pero indi man pwede mahambal nga ini isa na ka “demonyo/malain nga butang” kay ang mga tawo pwede man nga magsayang sang kwarta sa ano nga pamaagi kag aktibidadis. Kun ikumpara mo ang sugal/pagsugal sa iban nga mga pamaagi sang pagsayang lang sang kwarta pareho sa pagtan-aw sang sine sang perme, pagkaon sang mga kalan-on nga indi man gid kinahanglanon nga kaonon ukon pagbakal sang mga butang nga wala naman sang kapuslanan. Apang ang kamatuoran nga ini wala nagahambal ukun nagahatag sang hustisya nga tama na ang pagsugal/sugal tungod ang kwarta indi dapat pagasayangon. Ang sobra nga kwarta dapat nga tiponon/tagoon para sa mga gipit/mabudlay nga mga sitwasyon/panahon ukun ihatag/isuporta sa mga butang nga para sa Ginoo kag indi dapat pagasayangon lang sa sugal/pagsugal.
Sugal/Pagsugal sa Bibliya: Samtang wala gid sang ginahambal ang Bibliya tuhoy sa sugal/pagsugal, ginpakita naman sini ang mga hitabo tuhoy sa paghampang sang “swerte” ukun “pasimpalad”. Isa ka halimbawa ang libro sang Leviticus nga nag-gamit sang swerte/pasimpalad tuhoy sa kun ano nga klasi nga sapat ang ihalad. Sa isa ka hitabo nag-gamit man si Josue sang pagabot-gabot/palabunutan para sa pagpanghatag sang mga lupa sa mga tribo. Nagpagabot-gabot man si Nehemias para mahibaloan kun sin-o ang mag-istar sa sulod sang Jerusalem kag kun sin-o ang indi. Nagpagabot-gabot man ang mga mga Apostoles para mahibaloan kun sin-o ang ipang-ilis kay Hudas. Siling sang Hulubaton 16:33, “Nagagabot-gabot ang mga tawo agod mahibaluan nila kon ano ang ila himuon, pero ang GINOO ang nagabuot sa resulta sini.” Wala ginapakita/ginahambal sang Bibliya ang paghampang sang pasimpalad ukun sugal/pagsugal para pampasadya lang ukun ginapakilala nga ini isa ka butang nga matarung nga buluhaton sang mga sumulunod sang Dios.
Balay pasugalan kag paghampang sang sugal/pagsugal: Tanan nga mga pamaagi ginagamit sang balay pasugalan para maeng-ganyo ang mga tawo nga mahilig magsugal kag magpasimpalad ukun magtaya sang tanan nya nga kwarta. Kun kis-a nagapang-enganyo pa sila sang baratuhon lang nga ilimnon kag kun kis-a libre na lang nga nagaresulta naman sang pagkahubog kag tungod sini indi na makaisip sang tama ang isa ka tawo kag indi na makabuhat sang tama nga desisyon. Ang tanan nga mga butang sa balay pasugalan ginhimo para makahakot sang madamu nga kwarta kag indi para manghatag lang, gawas na lang sa ginahatag sini nga gamay nga pagpahimulos kag wala kapuslanan nga kalipayon. Sa iban nga sitwasyon, ginapakita naman sang mga sugal palahampangan nga ini isa ka pamaagi para suportahan ang mga programa pangsosiyedad kag edukasyon. Apang, ginahambal sang mga nagtuon nga halos tanan nga mga tawo nagasali sa sini nga sugal basta may kwarta lang para pangsali/panghampang. Ang pang-tental/pagsulay sa “madasig nga pamaagi para mangin manggaranon” isa gid ka mabudlay indian para sa isa ka tawo nga desperado. Tama lang gid kagamay ang tsansa nga magdaog sa sugal nga nangin resulta/dulot naman sang pagkaguba sang kinabuhi sang madamu nga mga tawo. Nga-a ang kwarta halin sa sugal indi makahatag himaya sa Dios? Madamu ang mga tawo nagasiling nga sila nagataya sa sugal ukun nagahampang sang sugal para lang ipanghatag nila sa simbahan, ukun isugal ang kwarta para sa maayo nga plano ukun tinutuyo. Siguro tama ini nga motibo, apang ang kamatuoran halos wala ini nagakatabo kag mali gihapon ini nga pamaagi.
Ginasiling sang mga nagtuon nga ang kadam-an sa mga nagdaog sa sugal naglala pagid ang kabudlayon sang ila kinabuhi pagkatapos sila makadaog sang madaku nga kantitad halin sa sugal. Kun may ara gid man nga mga tampad, diotay lang gid sa ila ang matuod nga ginhatag ang kwarta para sa maayo nga plano, tinutuyo nga mga butang. Apng indi kinahanglan sang Dios ang atun kwarta para gastusan ang Iya nga misyon diri sa kalibutan. Ginasiling sa libro sang Hulubaton 13:11, “Ang manggad nga nakuha sa malain nga paagi madali lang madula, pero ang manggad nga ginpangabudlayan nagadugang pa gid.” Gamhanan ang Dios kag Siya ang maghatag sang tabang kag sabat sa mga kinahanglanon sa simabahan sa tama, malimpyo kag tampad nga pamaagi. Mahimaya ayhan ang Dios sa ginhatag nga kwarta nga halin sa droga? ukun kwarta nga ginkawat halin sa bangko? Indi! Indi man kinahanglanon ukun gina-hangad sang Dios ang kwarta nga halin sa “kinawat” sa mga tawo nga imol/kubos nga halin sa paghampang sa sugal. Ginahambal sa atun sa libro sang 1 Timoteo 6:10, “Kay kon kuwarta na gani ang aton palabihon, amo ina ang halinan sang tanan nga klase sang kalainan. Ang iban nga mga tawo, sa sobra nga handom sang kuwarta, nagtalang na sa pagtuo kag napuno sang kalisod ang ila tagipusuon.” Ginadeklara man sang Hebreo 13:5, “Likawi ninyo ang paghigugma sa kuwarta. Magkontento kamo sa mga butang nga ara sa inyo, tungod kay nagsiling ang Dios, “Indi ko gid kamo pagbayaan ukon pagpabay-an.” Ginahambal man sang Mateo 6:24, “Wala sing tawo nga makaalagad sing dungan sa duha ka agalon, kay magasikway siya sa isa kag magahigugma sa isa; magadampig siya sa isa kag magapakalain sa isa. Indi man kamo makaalagad sing dungan sa Dios kag sa manggad.”
English
Ano ang ginahambal sang Bibliya tuhoy sa sugal/pagsugal? Sala gid bala ang sugal/pagsugal? Ginasaad gid bala sang Ginoo para sa mga Kristiano nga maghatag sang ka-pulo?
