سوال
کیہ خُدا ہئے؟ کیہ خُدا دے وجود دا کوئی ثبوت ہئے؟
جواب
خُدا دے وجود کُوں ثابت یاں غیر ثابت نئیں کیتا ونج سکدا۔ بائبل آکھدی ایں کیہ ساکوں ایمان نال ایس حقیقت کوں مننا چاہیدا ہئے کیہ خُدا ہئے:’’اتے بغیر ایمان کولوں خُدا کو پسند آوناں ناممکن ہئے کیوں جے جیہڑا کوئی اوس دے کول آوندا ہئے ،اوس یقین رکھنا ہوسی کیہ اوہ ہئے اتے اوہ اوہناں کوں جزا دیندا ہئے جیہڑے نیت نال اوس نوں لبھدے ہِن‘‘ (عبرانیوں 6:11 )۔ جے کر خُدا چاہندا تاں اوہ بڑے آرام نال ظاہر ہووندا اتے پوری دُنیا اُتے ثابت کریندا کیہ اوہ ہئے۔ وت جے کر اوہ اِنج کریندا تاں ایمان دی ضرورت ناں راہندی۔ ’’وت یسوع اوس دسیا، ’’کیوں جے تُساں میکوں ڈکھیا ہئے ، تاں تساں ایمان رکھیا ہئے؛ مُبارک اوہ ہِن جنہاں میکو ں ڈیکھیا نئیں اتے وت ائی ایمان رکھیا ہئے‘‘ (یوحنا 29:20 )۔
ہینداں ایہہ مطلب نئیں، تا ہم خُدا دے وجود دا کوئی ثبوت نئیں۔بائبل اکھیندی ہئے، ’’آسمان خُدا دے جلال دا اعلان کریندا ہئے؛ اتے فضا اوس دے ہتھ دی کاریگری ۔ روز بروز اوہ بولدے نیں ، ہر رات اوہ علم وکھاوندے نیں۔ کوئی زبان یاں تقریر اجیہی نئیں جتھاں اوہناں دی آواز نئیں سُنی جاسکدی۔ اوہناں دی آواز ساری دُنیا بچ ویندی ہئے ، تاں اوہناں دے الفاظ دُنیا دے آخری کونے تائیں‘‘۔ (زبور 19 : 4-1 )۔ ستاریاں ول ویکھدیاں ، کائنات دی وسعت نُوں سمجھدیاں، قُدرت دے نویکلے کماں دا مشاہدہ کریندیاں، اتے سُورج ڈُبدے دی خُوبصُورتی نُوں ڈیکھدیاں ، ایہہ سبھے کسے خالق خُدا ول اشارہ کریندے ہِن۔ جے کر ایہہ کافی ناں ہووندے تاں ساڈے دلاں بِچ خُدا دا ثبوت موجود ہئے ۔ واعظ 11:3 ساکوں دسدا ہئے ، ’’۔۔۔۔اوس انساناں دے دلاں بِچ ہمیشگی رکھ چھوڑی ہئے‘‘۔ ساڈے اندر بڑی گہرائی نال ایہہ پہچان ہئے کیہ ایس زندگی تُوں ودھ کُجھ ہئے اتے ایس دُنیا تُوں ودھ کوئی ہور ہئے۔ اساں ایس سمجھ تُوں انکار کرسکدی ہاں پر ساڈے اندر اتے ساڈے سارے پاسے خُدا دی موجودگی وت وی واضح ہئے۔ ہیندے علاوہ بائبل ساکوں خبردار کریندی ہئے کہ کُجھ ہجن خُدا دے وجود پاروں انکار کرسن: ’’بیوقوف اپنے دل بِچ آکھدا ہئے ، ’’خُدا نئیں ہئے‘‘ (زبور 1:14 )۔ تاویں ساری تاریخ، ساریاں تہذیباں، ساریاں ثقافتاں اتے سب برِاعظم اُتے لوکاں دی وڈی تعداد کسے ناں کسے قسم دے خُدا دے وجود اُتے ایمان رکھدے نیں، کُجھ ناں کُجھ ہوسی جیہدے پاروں ایہہ ایمان ہئے۔
خُدا دے وجود کیتے بائبل دی بحث دے علاوہ کُجھ منطقی ثبوت وی ہِن۔پہلاں منطقِ قُدرت دی بحث ہئے۔ منطقِ قُدرت دی بحث دی سب تُوں مشہور قسم خُدا دے تصور نوں خُدا دی موجودگی نوں ثابت کرن لئی استعمال کریندی ہئے۔ ایہہ خُدا دی تعریف بطور ’’ہک ہستی جیہندے توں ودھ کوئی پیدا نئیں تھی سکدا‘‘ توں شروع ہووندی ہئے۔ وت بحث ہووندی ہئے کیہ موجودہ ہوونا، ناں موجود ہوون کولوں افضل ہئے۔ اتے ہیں پاروں افضل وجود رکھن والے کو موجود ہوونا پاوندا ہئے۔ جے کر خُدا موجود نئیں تاں وت اوہ افضل وجود رکھن والی ہستی نئیں تھی سکدا ۔اتے ایہہ خُدا دی وڈی تعریف دا تضاد کریندی ہئے۔
دُوجی بحث فطرتی بحث ہئے۔ فطرتی بحث ڈسیندی ہئے پئی کے کائنات اجیہا انوکھا ڈیزائن وکھاوندی ہئے تاں کوئی الہی ڈیزائن بناون والا وی ہوسی۔ مثال دے طور اُتے، جے کر زمین سُورج کولوں کُجھ سو میل دُور یا ں نیڑے ہووندی تاں اوہدے اُتے زندگی دے آثار اجیہے ناں ہووندے ، جیویں دے ہُن ہِن۔ جے کر ساڈے ماحول بِچ عناصر کُجھ فی صد فرق ہووندے تاں تقریباً زمین اُتے ہر جاندار شے مُردہ ہووندی۔ہِک پروٹین مالیکیول دی تشکیل دا تناسب 10243بِچ ہِک ہئے (یعنی 243صفراں تُوں بعد ڈاہ)۔ ہِک سیل لکھاں پروٹین مالیکیولاں اُتے مشتمل ہووندا ہئے۔
خُدا دی موجودگی پاروں تریجی منطقی بحث فلکیاتی بحث ہئے ۔ ہر اثر دی کوئی وجہ ہووندی ہئے۔ کائنات اتے اوہدے بِچ سب کُجھ ہِک اثر ہئے۔کُجھ ضرور ہوسی جیہندے پاروں ایہہ سب کُجھ وجود بَچ آئے ہِن ۔ آخر کار، کُجھ تاں ’’غیر سبب‘‘ ہوسی جیہندے پاروں سب کُجھ وجود بِچ آون دا سبب تھیا۔ او ’’غیر سبب‘‘ وجہ خُدا ہئے۔
چوتھی بحث اخلاقی بحث دے ناں نال جانی ویندی ہئے۔ ساری تاریخ دی ہر تہذیب بِچ کُجھ قوانین ہووندے نیں۔ ہر کوئی غلط یاں ٹھیک دی سمجھ رکھدا ہئے۔ قتل، جھوٹ، چوری اتے اخلاقی بے راہ روی کوُں ہر کوئی رد کریندا ہئے۔ جے کر ایہہ ٹھیک یاں غلط دی سمجھ خُدا کولُوں نئیں آئی تاں وت کتھوں آئی؟
ایہندے سب دے باوجود، بائبل ساکوں دسدی ہئے کے لوکی واضح اتے ناں جھُٹلاون والی خُدا دی سمجھ کولُوں انکار کرسن اتے جھوٹ اُتے ایہندے بجائے ایمان رکھسن۔ رومیوں 25:1 اعلان کریندا ہئے، اوہناں جھوٹ دے پاروں خُدا دی سچائی دا تبادلہ کیتا اتے خالق دے بجائے جیہڑا ہمیش تعریف دے لائق ہئے ، تخلیق کیتیا ہویان شیواں دی خدمت اتے عبادت کریندے ہِن۔ آمین‘‘۔ بائبل ایہہ وی ڈسیندی پئے کے لوکی خُدا اُتے ایمان ناں رکھن دی کوئی وجہ وی نئیں رکھدے۔ ’’تاں جے دُنیا دی تخلیق تُوں، خُدا دیاں اندیکھیاں صفتاں ،اوس دی ابدی قوت اتے الہی فطرت، واضح طور ڈٹھی ویندی ہئے ، ایس سمجھ دے نال کے کیہہ بنایا گیا ہئے، تاں جے لوکی بغیر وجہ ناں ہوون‘‘ (رومیوں 20:1 )۔
لوکی خُدا دی موجودگی تُوں ہیں پاروں انکار کریندے ہِن کیوں جے ایہہ ’’غیر سائنسی ‘‘ ہئے یاں’’کیوں جے ایہندا کوئی ثبوت نئیں‘‘۔ اصل سبب ایہہ ہئے کے ہِک واری جے کر اوہ من گھنن کہ خُدا ہئے تاں اوہناں کُوں ایہہ اندازہ وی تھی ویسی کے اوہ خُدا کُوں جوابدہ ہِن اتے اوہناں کُوں اوہدے کولُوں معافی دی ضرورت ہئے (رومیوں 23:3 ، 23:6 )۔جے کر خُدا ہئے تاں اساں اپنے اعمال پاروں اوہدے جوابدہ ہاں۔ جے کر خُدا نئیں ہئے تاں اساں کُجھ وی کرسکدے ہاں ، جیہڑا کُجھ اساں چاندے ہاں بغیر ایس پریشانی تُوں کے خُدا ساڈی عدالت کریسی۔ ایہہ پاروں اوہ جیہڑے خُدا دی موجودگی تُوں انکار کریندے نیں ، قُدرتی ارتقا دے مفرُوضے نال جُڑے ہوئے ہِن۔ ایہہ اوہناں کُوں خالق خُدا اُتے ایمان رکھن دی بئی راہ دیندے ہِن۔خُدا ہئے اتے آخر کار ہر کائیں کو پتہ ہئے کہ خُدا ہئے۔ ایہہ حقیقت کے کُجھ بڑی سختی نال اوہدی موجودگی تُوں انکار دی کوشش کریندے ہِن، اصل بِچ اوہدی موجودگی دی بحث ہئے۔
اساں کیویں سمجھ رکھدے ہاں کہ خُدا ہئے؟ مسیحی ہوون دے ناطے ، اساں سمجھ رکھدے ہاں کے خُدا ہئے کیوں جے اساں ہر روز اوس نال گل بات کردے ہاں۔ اساں اوس دی ساڈے نال گل بات دی آواز نئیں سُن سکدے پر اساں اوہدی موجودگی کُوں محسوس کرسکدے ہاں، اساں اوہدی راہنمائی کوُں محسوس کریندے ہاں، اساں اوہدے پیار کُوں سمجھدے ہاں، اساں اوہدا فضل چاہندے ہاں۔ ساڈی زندگیاں بِچ اجیہے کم ہوئے نیں ، جیہندی خُدا دے علاوہ کوئی ہور ممکنہ وضاحت نئیں۔ خُدا نیں اتنے معجزانہ انداز بِچ اساں نوں نجات دتی ہئے اتے ساڈی زندگیاں کُوں بدل ڈتا ہئے کے اساں اوس نُوں قبول اتے اوہدی موجودگی دی تعریف دے علاوہ کُجھ نئیں کرسکدے۔
ایہناں بِچوں کوئی وی بحث کئیں کو راغب نئیں کرسکدی جیہڑے ایہہ منن تُوں انکار کریندے ہِن جیہڑا پہلاں ہی واضح ہئے۔ آخر بِچ، خُدا دی موجودگی ایمان نال قبول کرنی چاہیدی ہئے (عبرانیوں 6:11 )۔ خُدا اُتے ایمان اندھیرے بِچ انی چھلانگ نئیں ہئے ؛ ایہہ بڑے روشن کمرے بِچ ہِک محفوظ قدم ہئے جتھاں پہلاں ہی بوہت سارے لوکی کھڑے ہِن۔
English
کیہ خُدا ہئے؟ کیہ خُدا دے وجود دا کوئی ثبوت ہئے؟