Lus Nug
Puas muaj Vajtswv? Puas muaj povthawj los pab qhia hais tias muaj Vajtswv?
Lus Teb
Qhov uas Vajtswv muaj nyob lossis tsis muaj nyob yeej tsis muaj dabtsi qhia tau hais tias muaj tseeb lossis tsis muaj tseeb. Vajluskub qhia hais tias peb yuav tsum ntseeg hais tias muaj Vajtswv: “Tus uas tsis ntseeg yeej ua tsis tau haum Vajtswv siab, rau qhov tus uas xav los cuag Vajtswv, tus ntawd yuav tsum ntseeg hais tias yeej muaj Vajtswv tiag, thiab Vajtswv yuav muab nqi zog rau tus uas los cuag Vajtswv” (Henplais 11:6). Yog hais tias Vajtswv xav tau ces, Nws yeej tshwmsim tau rau peb pom ua povthawj rau lub ntiajteb hais tias Nws yeej muaj nyob tiag. Tabsis yog Nws ua li ntawd, ces tsis tas muaj kev ntseeg. “Yexus hais rau Thaumas hais tias, ‘Koj pom kuv, koj thiaj ntseeg xwb los? Tus uas tsis tau pom kuv tiamsis nws ntseeg, tus ntawd tau koob hmoov’” (Yauhas 20:29).
Qhov nov tsis tau txhais hais tias tsis muaj povthawj qhia peb hais tias muaj Vajtswv. Vajluskub qhia hais tias, “Saum nruab ntug twb ua rau peb pom Vajtswv lub hwjchim tseeb, thiab qhia tes haujlwm uas nws ua tiav lawm rau peb paub. Niaj hnub qhia zaj no ib hnub dhau ib hnub, niaj hmo piav zaj no ib hmos dhau ib hmos. Tsis hais zaj twg lossis lo lus twg yeej tsis hnov muaj suab dabtsi nrov li; tiamsis lawv tej suab tseem nrov ncha mus thoob plaws lub ntiajteb thiab hnov mus txog qab ntuj kawg. Saum nruab ntug yog lub tsev uas Vajtswv ua rau lub hnub nyob” (Phau Ntawv Nkauj 19:1-4). Saib cov hnubqub, sim kom totaub lub qab ntuj khwb loj npaum li cas, soj ntsuam lub tebchaws uas zoo kawg, saib lub hnub poob mas zoo nkauj heev – txhua yam no twb qhia txog Vajtswv tus uas tsim. Yog tseem tsis tau txaus rau koj ces, tseem muaj povthawj txog Vajtswv hauv peb lub siab thiab. Tej Lus Qhia 3:11 hais tias, “…Nws pub peb txawj ntshaw thiab paub txog lub neej yav tom ntej.” Nyob rau hauv txhua tus lub siab, peb yeej paub hais tias peb lub neej hauv lub ntiajteb no tsis tas li no xwb. Txawm yog peb yuav tsis lees qhov no, peb txhua tus yeej pom Vajtswv tes haujlwm hauv peb tibneeg thiab hauv txhua yam Nws tsim. Txawm yog li ntawd los, Vajluskub ceebtoom hais tias tej tus tseem tawmtsam hais tias tsis muaj Vajtswv: “Cov neeg ruam pheej xav hais tias, ‘Yeej tsis muaj Vajtswv li!’” (Phau Ntawv Nkauj 14:1). Vim feem ntau tibneeg txhua tiam sijhawm, txhua haivneeg kevcai, txhua lub tebchaws, yeej ntseeg hais tias yeej muaj Vajtswv, qhov nov txhais hais yeej yuav tsum muaj dabtsi txhawb txoj kev ntseeg li no.
Ntxiv rau Vajluskub tej lus qhia txog muaj Vajtswv, peb yuav pom lwm lub tswvyim thiab. Thawj qho, yog lub tswvyim uas hais tias – “zoo dua li muaj Vajtswv tshaj tsis muaj,” hauv lus Askiv txhais hais tias – the ontological argument. Lub tswvyim no siv Vajtswv los ua povthawj hais tias muaj Vajtswv. Lub tswvyim no pib ntawm txoj kev txhais Vajtswv yog “ib tug uas tsis muaj lwm tus zoo tshaj.” Ces lub tswvyim hais tias, zoo zog yog muaj nyob tshaj tsis muaj nyob, ces vim li ntawd yuav tsum muaj ib tug uas zoo tshaj lwm tus uas muaj nyob. Yog muaj Vajtswv uas Vajtswv tsis yog tus zoo tshaj, ces yuav tawmtsam lub ntsiab ntawm Vajtswv.
Lub tswvyim thib ob hais tias – “yog tshwm muaj los lawm, ces yuav tsum muaj ib tus tsim yam ntawd,” lus Askiv txhais hais tias – the teleological argument. Lub tswvyim no hais tias, vim peb pom lub qab ntuj khwb ua haujlwm zoo kawg nkaus, ces yuav tsum muaj ib tug uas muaj hwjchim loj thiaj tsim tau lub ntuj khwb no. Piv txwv li, yog lub ntiajteb txav ze zog lossis txav deb zog lub hnub, ces tej neeg tej tsiaj tej zaub tej mov yeej nyob tsis tau li nyob tau hnub no. Yog tej huab cua hloov ob peb feem puas txawv, txhua yam hauv lub ntiajteb yuav tuag. Muaj ntau yam uas peb xav hais tias lam muaj nyob xwb, tabsis yog koj saib zoo zoo, koj yuav paub hais tias txhua yam hauv lub ntiajteb zoo li leejtwg tsim thiaj li ua tau haujlwm zoo li peb pom hnub no.
Lub tswvyim thib peb hais tias – “yog koj cia li saib lub ntiajteb, koj yuav paub hais tias muaj Vajtswv” lus Askiv txhais hais tias – the cosmological argument. Txhua yam uas tshwmsim yuav tsum muaj hauvpaus. Lub qab ntuj khwb thiab txhua yam hauv qab ntuj6 khwb peb twb pom tshwmsim lawm, txhais hais tias yeej yuav tsum muaj lub hauvpaus qhia peb hais tias pib li cas. Ces thaum kawg, peb yuav pom hais tias yeej yuav tsum muaj ib yam uas tsis muaj qhov pib thiaj li tsim thaum qhov pib ntawm txhua yam tom qab. Qhov uas tsis muaj pib yog Vajtswv.
Lub tswvyim thib plaub hais tias – “txhua txoj kevcai uas neeg hwm, yuav tsum los ntawm ib qhov kevcai loj tshaj,” lus Askiv txhais hais tias – the moral argument. Txhua haivneeg, thaum chivkeeb los txog hnub no, yeej muaj ib txoj cai tswj lawm. Sawvdaws yeej paub me ntsis hais tias yam twg yog yam twg tsis yog. Kev tua neeg, kev dag, tub sab tub nyiag, thiab kev ua nkauj ua nraug, feem ntau yeej paub lawm hais tias tsis zoo. Peb txoj kev xav zoo xav phem los qhov twg los yog tsis muaj Vajtswv tus dawbhuv?
Txawm yog peb muaj cov tswvyim no, Vajluskub qhia peb hais tias neeg yeej yuav tawmtsam thiab tsis ntseeg yam uas lawv paub tseeb txog Vajtswv, thiab lawv xum ntseeg cov lus dag. Loos 1:25 qhia hais tias, “rau qhov lawv muab Vajtswv txojlus tseeb hloov ua lus dag. Twb tsimnyog lawv pehawm Vajtswv tus uas tsim ib puas tsav yam, tiamsis lawv ho mus pe thiab teev tej uas Vajtswv tsim xwb. Tsimnyog sawvdaws yuav tsum qhuas Vajtswv mus ibtxhis li, Amees!” Thiab Vajluskub qhia hais tias neeg hais tsis tau hais tias lawv ntseeg tsis tau Vajtswv: “Txij thaum Vajtswv tsim lub ntiajteb los, txawm yog neeg tsis pom Vajtswv tus muaj hwjchim uas nyob mus ibtxhis thiab qhov uas nws yog Vajtswv los yog lawv saib ib puas tsav yam uas Vajtswv tsim, lawv yeej paub hais tias muaj Vajtswv tiag. Yog li ntawd, lawv yuav hais tias lawv tsis paub Vajtswv yeej tsis tau li” (Loos 1:20).
Tej tug hais tias tsis muaj Vajtswv vim hais tias cov neeg ntiajteb txawj ntse nrhiav tsis tau povthawj los pab qhia qhov tseeb. Tabsis qhov tseeb yog, lub sijhawm lawv hais tias muaj Vajtswv lawv yuav paub hais tias lawv muaj txim thiab yuav tsum tau kev zam txim los ntawm Nws (Loos 3:23, 6:23). Yog muaj Vajtswv, ces txhais tias peb yuav nyob hauv qab Nws tshwjhwm thiab yuav rau txim rau peb tej kev txhaum. Yog tsis muaj Vajtswv, ces peb yeej ua tau raws li peb lub siab nyiam uas tsis tas ntshai hais tias Vajtswv yuav txiav txim rau peb. Twb yog vim li no, cov neeg uas tawmtsam Vajtswv thiaj li tuav khov-khov lub tswvyim uas lub ntiajteb pheej ib sij hloov ces muaj ib hnub tibneeg tshwm los ntawm cov tsiaj liab, uas hauv lus Askiv txhais hais tias – naturalistic evolution. Tabsis yeej muaj Vajtswv, thiab sawvdaws yeej paub hais tias muaj Vajtswv. Peb pom hais tias cov uas pheej kub siab tawmtsam tsis muaj Vajtswv yeej qhia peb hais tias lawv paub hais tias muaj Vajtswv thiab.
Peb yuav paub li cas hais tias muaj Vajtswv? Peb cov ntseeg paub hais tias muaj Vajtswv vim peb tham nrog Nws txhua hnub. Tsis yog peb hnov Nws lub suab hais lus rau peb, tabsis peb paub Nws nyob ntawm peb ib sab, coj peb txojkev, hlub peb, peb thiaj li ntshaw Nws txoj hmoov hlub. Muaj tej yam hauv peb lub neej uas qhia tsis tau meej, tsuas qhia meej thaum hais tias yog Vajtswv pab xwb. Vajtswv twb cawm peb dim thiab hloov peb lub neej uas coj peb los qhuas thiab pehawm Nws. Tej lub tswvyim uas peb qhia hauv daim ntawv no, pab tsis tau cov neeg uas twb kaw lawv lub siab rau Vajtswv lawm. Thaum kawg, qhov uas Vajtswv muaj nyob, yuav tsum los ntawm txojkev ntseeg (Henplais 11:6). Kev ntseeg Vajtswv tsis yog lam los ntseeg ib yam uas yus tsis paub hlo li, tabsis yog ib qhov kev ntseeg uas txhua tus yeej pom muaj tseeb thiab ntau tus twb los ntseeg lawm.
English
Puas muaj Vajtswv? Puas muaj povthawj los pab qhia hais tias muaj Vajtswv?
