Pitaken
Punapa wanita pikantuk dados pandhita?
Wangsulan
Mbok menawi boten kathah bab ingkang dipun wicantenaken ing gereja sapunika katimbang bab wanita ingkang ngladosi minangka pandhita wonten ing paladosan. Minangka angsal-angsalipun, punika wigatos sanget kangge boten ningali bab punika kadosdene pria lawan wanita. Kathah wanita ingkang pitados bilih wanita boten samesthinipun ngladosi minangka pandhita, bilih Kitab Suci paring watesan-watesan wonten ing paladosaning wanita, lan wonten para pria ingkang pitados bilih wanita saged ngladosi kadosdene pandhita lan bilih bonten wonten watesan-watesan wanita wonten ing paladosan. Punika sanes bab sovinisme/sifat patriot ingkang kalangkung-langkung utawi mbentenaken. Punika bab tafsiraning Kitab Suci.
1 Timoteus 2:11-12 mratelakaken, “Wong wadon iku kudune jatmika lan nampanana piwulang kalawan mbangun-turut. Wong wadon ora dakwenangake memulang sarta mengku marang kang lanang, nanging sing jatmika.” Wonten ing gereja, Gusti Allah maringi dhapukan ingkang benten dhumateng tiyang jaler (pria) kaliyan tiyang estri (wanita). Punika angsal-angsalipun caraning manungsa katitahaken (1 Timoteus 2:13) lan cara ing pundi dosa lumebet ing jagad (2 Timoteus 2:14). Sang Yehuwah, lumantar seratanipun Rasul Paulus, matesi wanita saking paladosan ing bab pangaribawa ngungkuli pria memucal bab karohanen. Punika ngalang-alangi wanita saking paladosan minangka pandhita, ing pundi mesthi kalebet khotbah, memucal, lan pangaribawa karohanen ngungkuli para pria.
Kathah kawratan tumrap pamanggih bab wanita ing paladosan/pandhita wanita. Satunggal ingkang limrah inggih punika bilih Paulus matesi wanita saking memucal sabab ing abad kapisan, wanita sami boten sekolah (sinau bab seserepan). Amargi, 1 Timoteus 2:11-14 ing pundia papan nyebataken kawontenan seserepan. Menawi seserepan dados satunggaling watesan ing paladosan, saperangan ageng para sakabatipun Gusti Yesus sami boten saged nyocogi sarat punika.
Kawratan kaping kalih ingkang limrah kadadosan inggih punika bilih Paulus namung matesi para wanita Efesus saking memucal (1 Timoteus kaserat kangge Timoteus, ingkang dados pandhita ing Efesus). Kitab Efesus kawentar karana dados papaning Artemis, salah satunggaling dewi Yunani/Rum ingkang palsu. Wanita ingkang gadhah panguwaos nindakaken panyembahan tumrap Artemis. Ewa samanten, kitab 1 Timoteus ing pundi kemawon nyebutaken Artemis, ugi Paulus boten nyebutaken manembah dhumateng Artemis minangka alasan kangge matesi wonten 1 Timoteus 2:11-12.
Kawratan ingkang limrah ingkang kaping tiga inggih punika bilih Paulus namung nyarujuk dhateng pria lan wanita ingkang sesemahan, sanes pria lan wanita umumipun. Tembung Yunani ing 1 Timoteus 2:11-14 saged nyarujuk dhateng pria lan wanita ingkang sesemahan. Nanging, teges ingkang dhasar saking tembung punika pria lan wanita. Langkung tebih, tembung Yunani ingkang sami kaginakaken ing ayat-ayat 8-10. Punapa namung pria ingkang emah-emah ingkang kedah ngulungaken tanganipun ingkang suci wonten ing pandonga tanpa kanepson lan padudon (ayat 8)? Punapa namung pawestri ingkang kedah mangangge ingkang pantes, tumindak sae, sarta ngabekti dhumateng Gusti (ayat 9-10)? Temtu kemawon boten. Ayat 8-10 kanthi cetha nyarujuk dhateng pria lan wanita sacara umum, boten namung semah lan pawestri. Boten wonten sesambetanipun bilih badhe nyarujuk nggantosi semah lan pawestri ing ayat 11-14.
Ewa samanten asring kawratan sanesipun tumrap pamanggih bab pandhita /juru kotbah wanita ing sesambetanipun kaliyan Miriam, Deborah, Huldah, Priskila, Febe, lan sapanunggalanipun, wanita ingkang nyepeng kalenggahan mandhegani ing Kitab Suci. Kawratan punika kesupen nyathet kathah bab-bab ingkang wigatos. Ing sesambetanipun kaliyan Deborah, piyambakipun namung satunggal-satunggalipun hakim wanita ing antawisipun 13 hakim pria. Ing sesambetanipun kaliyan Huldah, piyambakipun satunggal-satunggalipun nabi wanita ing antawisipun lusinan nabi pria ingkang kasebat ing Kitab Suci. Sesambetanipun Miriam kaliyan bab mandhegani namung karana piyambakipun punika sadherekipun Nabi Musa lan Imam Harun.
Ing Kitab Lelakone Para Rasul, bab 18, Priskila kaliyan Akwila katepangaken minangka abdi ingkang setya dhumateng Kristus. Asmanipun Priskila ingkang kasebut wiwitan, kadosipun nyarujuk bilih piyambakipun langkung onjo ing paladosan katimbang semahipun. Nanging, Priskila boten katerangaken ing pundi-pundi tumut wonten salebeting paladosan ingkang kosok wangsul kaliyan 1 Timoteus 2:11-14. Priskila kaliyan Akwila mbeta Apolos dhateng dalemipun lan kekalihipun sami mucal Apolos, nerangaken Pangandikanipun Sang Yehuwah dhateng Apolos sacara langkung cetha lan teliti (Lelakone Para Rasul 18:26).
Ing Rum 16:1, malah menawi Febe dipun etang kados dene juru pamulasara minangka gantosing palados. Punika boten lajeng nedahaken bilih Febe punika guru wonten ing gereja. Saged mucal punika kaparingaken minangka watesan tumrap pinisepuh nanging sanes juru pamulasara (1 Timoteus 3:1-13; Titus 1:6-9). Pinisepuh/bishop/juru pamulasara katerangaken kados dene semah saking satunggal pawestri, satunggaling pria ingkang dipun pitados dening anak-anakipun, sarta pria ingkang pantes kinurmatan. Kaliyan malih, ing Timoteus 3:1-13 lan Titus 1:6-9, minangka tembung gantosing sipating jaler kaginakaken sacara tunggal kangge mratelakaken pinisepuh/bishop/juru pamulasara.
Tatanan basa ing 1 Timoteus 2:11-14 damel alesan ingkang cetha sanget. Ayat 13 dipun wiwiti mawi awit lan ngwuwuhi amarga bab punapa ingkang dipun pratelakaken Paulus ing ayat 11-12. Kenging punapa para wanita boten mucal utawi gadhah kuwaos nglangkungi pria? Awit Adam katitahaken rumiyin, nembe Hawa. Adam sanes tiyang ingkang tumindak cidra; wanita ingkang sampun cidra. Punika alesanipun. Gusti Sang Yehuwah nitahaken Adam rumiyin lan salajengipun nitahaken Hawa supados dados panulung tumrap Adam. Urutan tumitah punika gadhah panerapan ingkang nyakup sedayanipun tumrap manungsa sae ing salebeting kulawarga (Efesus 5:22-23) punapa dene ing salebeting gereja. Kasunyatanipun bilih Hawa sampun tumindak cidra ugi dados alasan tumrap wanita boten ngladosi kados dene pandhita utawi ndabeni kuwaos bab karohanen nglangkungi pria. Punika nedahaken dhumateng tiyang kathah supados pitados bilih wanita kedahipun boten mucal awit para wanita langkung gampil cidra. Pangertosan punika dereng tamtu mekaten... nanging menawi wanita langkung gampil cidra, kenging punapa sami kaparingan palilah nggulawenthan lare-lare (ingkang gampil cidra) lan wanita sanes (ingkang miturut pamanggih langkung gampil cidra)? Punika sanes punapa ingkang kacarios ing seratan punika. Wanita boten mucal utawi gadhah kuwaos karohanen nglangkungi pria awit Hawa sampung cidra. Minangka akibatipun, Gusti sampun maringaken dhateng pria panguwaos mucal ingkang utami ing gereja.
Wanita unggul ing bab sumanak, welas-asih, nggulawenthah lan mitulungi. Kathah saking paladosan gereja gumantung kaliyan wanita. Wanita ing gereja boten kawatesi kangge ndedonga tumrap tiyang kathah utawi medhar wangsit (1 Korinta 11:5), namung gadhah kuwaos memucal bab karohanen nglangkungi pria ingkang kawatesi. Kitab Suci boten matesi wanita saking anggenipun migunakaken peparinging Roh Suci (1 Korinta bab 12). Wanita, kados dene pria, katimbalan lumados tumrap tiyang sanes, supados mratelakaken wohing Roh (Galati 5:22-23), lan martosaken Injil tumrap tiyang ingkang katriwal (Mateus 28:18-20; Lelakone Para Rasul 1:8; 1 Petrus 3:15).
Gusti Allah sampun katahbisaken bilih namung pria ingkang lumados wonten ing bab kuwaos mucal karohanen ing gereja. Punika boten awit pria perlu guru ingkang langkung sae, utawi awit wanita kirang cerdas utawi kirang pinter (ing bab sanes). Kanthi prasaja caranipun Gusti Allah ngrancang gunanipun gereja. Pria nuladani bab mimpin karohanen ing salebeting gesang lan lumantar wicantenanipun. Wanita mendhet dhapukan ngirangi kawenangan. Wanita kasengkuyung mucal wanita sanes (Titus 2:3-5). Kitab Suci ugi boten matesi wanita saking nggulawenthah para lare. Satunggaling pandamel ingkang kawatesi saking wanita inggih punika memucal sarta mendhet kawenangan karohanen nglangkungi pria. Punika sacara limrah badhe ngliputi wanita ingkang lumados minangka pandhita. Punika boten damel wanita dados kirang wigatos, mawi cara punapa kemawon, nanging langkung maringi para wanita supados paladosanipun langkung tumuju ing bab ingkang nyondhongi ing kanugrahaning Sang Yehuwah ingkang kaparingaken tumrap para wanita kala wau.
English
Punapa Para Wanita Dipunkeparengaken Dados Pandhita? Punapa ingkang Kapangandikakaken Dening Kitab Suci Babagan Wanita ing Paladosan?
