Kĩũria
Jesũ Kristo nũ?
Icokio
Ngũrani na kĩũria kĩrĩa kĩũragio kana Ngai e kuo, nĩ andũ anini moragia kana Jesũ Kristo e kuo. Andũ aingĩ nĩmetĩkĩrĩte atĩ nĩ ma Jesũ aarĩ mũndũ na nĩarĩ thĩ ĩno bũrũri-inĩ wa Isiraeli ta mĩaka ngiri igĩrĩ mĩhĩtũku. Ngarari ciambagĩrĩria rĩrĩa andũ mambĩrĩria kũũrania Jesũ nĩwe ũ. Hakuhĩ ndini ciothe iria nene nĩirutanaga atĩ Jesũ aarĩ mũnabii, kana mwarimu mwega, kana mũndũ wetigĩrĩte Ngai.
Mũndũ wĩtagwo C.S. Lewis, thĩiniĩ wa ibuku rĩake rĩtagwo Mere Christianity, andĩkĩte akoiga ũũ: “ndĩrageria kũrigĩrĩria mũndũ o wothe kuuga ũndũ woorimũ ũrĩa andũ aingĩ moigaga igũrũ rĩa ke [Jesũ Kristo]: ‘Nĩndĩharĩirie gwĩtĩkĩra Jesũ ta mũrutani mũnene warĩ na mĩtugo mĩega, no ndingĩtĩkĩra ciugo ciake atĩ nĩ Ngai.’ Tũtiagĩrĩirwo nĩ kuuga ũguo. Mũndũ ndagĩkorwo e mũndũ oro ũguo na akorwo akiuga maũndũ marĩa Jesũ oigire kana akorwo tu e mũrutani mũnene wĩna mĩtugo mĩega. No akorirwo e mũgũrũki ũreringithania na itumbũ rĩa gũkorogwo—kana akorwo e Saitani oimĩte icua. No nginya wĩtuĩre itua rĩaku we mwene. Mũndũ ũyũ no nginya akorwo nĩ Mwana wa Ngai, kana akorwo e mũgũrũki, kana e mũndũ wĩna thĩĩna ũngĩ mũnene makĩria. No ũmũkirie na njĩra ya kuuga atĩ nĩ mũgũrũki, no ũmũtuĩre mata kana ũmũingate ta ngoma, kana ũmũturĩrie maru na wĩtĩkĩre atĩ nĩ Mwathani na ningĩ nĩ Ngai. No rekei tũtigane na ũrimũ wa kuuga atĩ Jesũ nĩ mũrutani warĩ mũnene. Ndatũtigĩire mwanya wa gwĩiciria meciria ta macio. Ndabangaga gwĩka ũguo.”
Jesũ oigire nĩ we ũ? Maandĩko ma Ngai moigaga atĩ nĩ we ũ? Wa mbere, rekei tuone ciugo cia Jesũ thĩiniĩ wa Johana 10:30, “Niĩ na Baba tũrĩ amwe.” No wĩcirie kaĩ mĩario ĩno ĩtaarĩ ya kwĩĩta Ngai. No ũngĩrora no wone ũrĩa Ayahudi manyitire ũhoro ũyũ na njĩra ya ũrĩa mamũcokeirie, “Tũtirakũhũũra na mahiga nyuguto nĩ ũndũ wa o na kĩmwe gĩacio, no nĩ ũndũ wa kũruma Ngai, tondũ wĩtuĩte Ngai na wee ũrĩ o mũndũ” (Johana 10:33). Ngerakano ĩngĩ ĩrĩ ibukuinĩ rĩa Johana 8:58 harĩa Jesũ augĩte atĩrĩrĩ, ““Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, Iburahĩmu atanaciarwo, Niĩ nĩ ndũire!” O rĩngĩ maigua ciugo icio, Ayahudi moire mahiga makĩenda kũhũũra Jesũ namo (Johana 8:59). Jesũ gũtangatha we nĩ we ũ na njĩra ya kwĩĩta “Niĩ nĩniĩ” nĩ kuonania atĩ ahũthagĩra rĩĩtwa rĩa Ngai rĩrĩa rĩhũthĩrĩtwo thĩiniĩ wa ibuku rĩrĩa ikũrũ (Thaama 3:14). Nĩ gĩtũmi kĩrĩkũ kĩngĩtũma Ayahudi moe mahiga o rĩngĩ mende kũhũũra Jesũ na mo angĩkorwo ndaugĩĩte ũndũ ũrĩa monaga atĩ nĩ kũruma araruma Ngai na njĩra ya kwĩĩta Ngai?
Ibuku rĩa Johana 1:1 riugĩte atĩ, “Kiugo kĩarĩ Ngai.” Johana 1:14 nayo ĩkoiga, “Kiugo agĩtuĩka mũndũ.” Ũũ nĩ kuonania wega atĩ Jesũ nĩ Ngai wĩna mwĩrĩ wa mũndũ. Toma, ũrĩa warĩ mũrutwo wa Jesũ, etiire Jesũ, “Mwathani wakwa na Ngai wakwa” (Johana 20:28) na Jesũ ndamũrũngire mĩario ĩyo. Mũtũmwo Paulo amwerethete akoiga, “…Ngai witũ arĩ o we mũhonokia Jesũ Kristo” (Marũa ma Tito 2:13). Mũtũmwo Petero oigĩte o mĩario ta ĩyo akoiga “…Ngai witũ mũnene arĩ o we mũhonokia Jesũ Kristo”(Petero wa kerĩ 1:1). Ngai Ithe o nake nĩ mũira wa kuonania Jesũ nĩ we ũ rĩrĩa oigire, “Nĩgũkorwo nĩtũciarĩirwo kaana, tũkaheo kahĩĩ, naguo wathani ũgaakorwo ciande-inĩ ciako. Nako gageetagwo Mũheani-Kĩrĩra-wa-Kũgegania, Ngai Mwene-Hinya, Ithe-wa-Andũ-wa-Tene-na-Tene, Mũnene-wa-Thayũ” (Isaia 9:6).
Kwoguo, ota ũrĩa C.S. Lewis oigire, gũtirĩ na mwanya mũheane wa gwĩtĩkia atĩ Jesũ Kristo no mũrutani mwega tu. Jesũ we mwene nĩatarĩirie na njĩra thathaũku atĩ we nĩ Ngai. Angĩkorwo we ti Ngai, no nginya akorwo e mũhenania, na kwoguo ndangĩkorwo e mũnabii, mũrutani mwega, ona kana mũrũmĩrĩri Ngai. Na njĩra ya kũgeria gũteyanĩria ciugo cia Jesũ, “athomi” a kĩrĩu moigaga atĩ Jesũ ũrĩa watũũraga gũkũ thĩ ndoigire maũndũ maingĩ marĩa ibuku rĩa Ngai riugaga atĩ nĩwe woigire. Ithuĩ tũrĩ a tũkararie kiugo kĩa Ngai kĩrĩa kĩratwĩra ũrĩa Jesũ eekire kana akĩaga kuuga? Kũngĩhoteka atĩa “mũthomi” wa mĩaka ta ngiri igĩrĩ kuma kwĩ mahinda ma Jesũ gũkorwo na ũmenyo makĩria ũkoniĩ ũhoro ũrĩa Jesũ eekire kana akĩaga kuuga gũkĩra arĩa matũũranagia hamwe, magatungata hamwe, na makĩrutwo nĩ Jesũ we mwene? (Johana 14:26).
Nĩkĩ gĩtũmaga kĩũria kĩa Jesũ nĩ we ũ gĩkorwo kĩrĩ kĩa bata mũno? Gĩtũmi kĩrĩa kĩnene mũno kĩrĩa gĩtũmaga atĩ nonginya Jesũ akorwo e Ngai nĩ atĩ angĩkorwo atarĩ Ngai, gĩkuũ gĩake gĩtingĩaiganire kũrĩha thiirĩ wa mehia ma thĩ yothe (Johana wa mbere 2:2). No Ngai we mwene ũngĩahotire kũrĩha thiirĩ mũnene ũguo (Aroma 5:8; Akorintho wa kerĩ 5:21). Jesũ no nginya angĩakorirwo e Ngai nĩguo arĩhe thiirĩ wa mehia maitũ na ningĩ angĩakorirwo e mũndũ nĩguo ahote gũkua. Ũhonokio ũngĩoneka tu kũhĩtũkĩra harĩ Jesũ Kristo. Jesũ gũkorwo e Ngai nĩkĩo gĩtũmi kĩrĩa gĩatũmire oige, “Niĩ nĩ niĩ njĩra, na nĩ niĩ ũhoro ũrĩa wa ma, na nĩ niĩ muoyo. Gũtirĩ mũndũ ũkinyaga kũrĩ Baba atagereire harĩ niĩ” (Johana 14:6).
English
Jesũ Kristo nũ?