Suraq
Isa ólgennen keiin qaita tirilgeninshe úsh kún boiy qai jerde boldy?
Jaýap
Petir. 1-xaty 3:18-19 ayattarynda bylai aitylǵan: «Másix te ádil bola tura, ádiletsizder úshin azap shekti. Ol bizdi Qudaimen tabystyrý úshin kúnálarymyzǵa bola birjola ómirin qidy; táninde óltirildi, al rýxani denemen tirildi. Osy rýxani denesimen Másix o dúniege de bardy. Ol sol jerde, ólgen adamdardyń jandary qamalǵan orynda olarǵa Óziniń jeńisin jariyalady».
18 ayattaǵy «rýxani denemen tirildi» degen sóz ben «táninde óltirildi» degen sózdiń arasynda mańyzdy bailanys bar. Bul jerde Másixtiń táni men rýxy týraly aitylyp tur. Másixtiń «rýxani denemen tirilgeni» mynany bildiredi: Másix adamzattyń kúnálaryn Óz moinyna alyp ólgen kezde Onyń adami rýxy Qudaidan ajyrady (Matai 27:46). Matai 27:46 jáne Rim. xat 1:3-4 ayattarynda tán men rýxtyń arasyndaǵy aiyrmashylyq týraly aitylady. Isa adamzattyń kúnásynyń qunyn tólegennen keiin Onyń Rýxy qaitadan Qudaimen bailanys ornatyp, ary qarai qarym-qatynasyn jalǵastyrdy.
Petir. 1-xaty 3:18-22 ayattarynda Másixtiń azaby (18-ayat) men Onyń ulylyqqa keńelýiniń (22-ayat) arasynda bolǵan keremet oqiǵa týraly aitylady. Osy eki jaǵdaidyń arasynda bolǵan oqiǵa týraly Petir ǵana anyq málimet beredi. 19-ayatta Másix «Óziniń jeńisin jariyalady» dep aitylǵan. Isa azap shegip, aiqyshta óldi jáne Onyń denesi jerlendi. Ol búkil adamzattyń kúnálaryn Óz moinyna alǵan kezde Onyń Rýxy da óldi. Alaida Qudai Onyń Rýxyn tiriltti. Petirdiń aitýy boiynsha Isa ólgennen keiin, qaita tiriler aldynda «ólgen adamdardyń jandary qamalǵan orynda olarǵa» erekshe úndeý jasapty.
Petirdiń xatynda «adamdardyń rýxtary» emes, «adamdardyń jandary» dep jazylǵan (3:20). Jańa kelisimde «rýxtar» degen sóz adamdardy emes, jyndar men perishtelerdi sipattaǵanda qoldanylady; osyny biz 22-ayattan baiqaimyz. Sonymen birge Isanyń tozaqqa baryp kelgeni týraly Kieli kitaptyń esh jerinde aitylmaǵan. Elshiler.isteri 2:31 ayatynda Isanyń «o dúniede» bolǵany týraly jazylǵan, biraq osy «o dúnieniń» tozaq bolǵanyn nemese bolmaǵanyn biz naqty bilmeimiz. Basqa ulttar sol jerdi «Xeidz» dep ataidy. «Xeidz» - óliler ýaqytsha bolatyn jer, sol jerde olar ózderiniń qaita tirilýin kútedi. Ayan 20:11-15 ayattarynda negizgi tozaq pen osy jerdiń arasyndaǵy aiyrmashylyq týraly aitylady. Tozaq - Qudaidan bas tartyp, Odan ajyraǵandarǵa arnalǵan turaqty oryn, al «Xeidz» - ýaqytsha oryn.
Iemiz Isa Másix Óziniń Rýxyn Qudai Ákege tapsyrǵannan keiin qaita tiriler aldynda ólgenderdiń jandary qamalǵan orynǵa baryp, sondaǵy rýxtarǵa (bálkim jyndarǵa; Yahýdanyń xatynyń 6-ayatyn qarańyz) úndeý jasady. Petir. 1-xaty 3:20 ayatynan biz osy rýxtardyń Nux paiǵambardyń zamanyndaǵy oqiǵalarǵa qatysy bar ekenin kóremiz. Isanyń osy qamalǵan rýxtarǵa ne degeni týraly osy xatta aitylmaǵan, biraq Isa olarǵa qutqarylý týraly jaǵdaidy jariyalamaǵan shyǵar, óitkeni biz jyndardyń eshqashan qutqaryla almaitynyn bilemiz ǵoi (Evrei. xat 2:16). Isa shaitandy jáne jyndardy jeńgenin jariyalaǵan bolar (Petir. 1-xaty 3:22; Qolos. xat 2:15). Efes. xat 4:8-10 ayattarynda Isanyń «jumaqqa» barǵanda (Luqa 16:20; 23:43) Onyń ólimine deiin Oǵan sengen adamdardyń barlyǵyn ertip ketkeni týraly aitylatyn siyaqty. Bul úzindide osynyń qalai bolǵany týraly naqty aitylmaidy, biraq Kieli jazbany zertteitin ǵalymdar «tutqyndardy ertip júrdi» degen sózderdi osy jaǵdaiǵa (yaǵni Isanyń Ózine senetinderdi jumaqqa alyp ketetinine) bailanystyrady.
Sonymen, Kieli kitapta Másixtiń ólgennen keiin qaita tirilýine deiin ne istegeni naqty aitylmaǵan. Degenmen Ol Óziniń jeńisin jyndarǵa jáne/nemese senbeýshilerge jariyalaǵandai kórinedi. Bir bir nársege nyq sene alamyz: Isa sol kezde qutqarylǵysy kelgen adamdarǵa ekinshi múmkindikti bergen joq. Kieli kitap bizge ekinshi múmkindik emes, qiyamet soty týraly aitady. Al Isanyń ólgennen keiin qaita tirilgenshe naqty ne istegeni Qudaidyń qupiyasy bolyp qala bermek. Biz Qudaidyń dańqyn kóretin kúnimizge jetken kezde osy qupiyany biletin bolarmyz.
English
Isa ólgennen keiin qaita tirilgeninshe úsh kún boiy qai jerde boldy?